ਅੱਜ ਦੁਸਹਿਰਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਦਸਵੀਂ ਤਰੀਕ। ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਜਯਾਦਸ਼ਮੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਕੇ ਜਿੱਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਦੁਆਪਰ ਯੁਗ ਵਿੱਚ ਅਰਜੁਨ ਨੇ ਜਿੱਤ ਲਈ ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼ਮੀ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਵਿਕਰਮਾਦਿਤਿਆ ਨੇ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ‘ਤੇ ਸ਼ਸਤਰ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਦੁਸਹਿਰੇ ‘ਤੇ ਸ਼ਮੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਸ਼ਸਤਰ ਪੂਜਾ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ।
ਅੱਜ ਵਨਸਪਤੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪੂਜਾ ਲਈ ਕੁੱਲ ਤਿੰਨ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਅਬੂਝਾ ਮੁਹੂਰਤਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ, ਤੁਸੀਂ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਵੇਖੇ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਨਵਾਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ੁਭ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਨਵਾਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ, ਪੈਸੇ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸਮਾਨ ਦੀ ਖਰੀਦੋ-ਫਰੋਖਤ, ਜਾਇਦਾਦ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਵਾਹਨ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਰਹੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਸ਼ੁਭ ਹੈ।
ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਅਤੇ ਸ਼ਸਤਰ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੇ ਮਹੂਰਤ
ਸਵੇਰੇ: 11:40 ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 12:20 ਤੱਕ
ਦੁਪਹਿਰ 2:15 ਤੋਂ 3 ਵਜੇ ਤੱਕ
ਦੁਪਹਿਰ 3:30 ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ 4:30 ਵਜੇ ਤੱਕ
ਰਾਵਣ ਦਾ ਪੁਤਲਾ ਸਾੜਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ
ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਧਰਮੋਤਰ ਪੁਰਾਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਵਿਜੇਦਸ਼ਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਯੁੱਧ ਲਈ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਧਰਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸ਼ਸਤਰ ਪੂਜਾ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਵਣ ਦਾ ਪੁਤਲਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜਿੱਤ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਵਿੰਨ੍ਹਿਆ ਗਿਆ। ਭਾਵ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਪੁਤਲੇ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦੀ ਸੋਟੀ ਨਾਲ ਵਿੰਨ੍ਹਿਆ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਲੜਾਈ ਜਿੱਤਦਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਸਹਿਰੇ ‘ਤੇ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਤੁਲਸੀਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ।
ਧਰਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈ ਉੱਤੇ ਜਿੱਤ ਲਈ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ।
ਦੇਵੀ ਨੇ ਦੈਂਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਾਮ ਨੇ ਧਰਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਧਰਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਮੰਦਰਾਂ ਅਤੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਵਿਜਯਾਦਸ਼ਮੀ ‘ਤੇ ਸ਼ਸਤਰ ਪੂਜਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮਾਦਿਤਯ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਕਾਰੀਗਰ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਪੂਜਾ ਵਾਂਗ ਆਪਣੇ ਸੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
