ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੈਂਕਾਂ ‘ਚ ਅੱਜ ਯਾਨੀ ਮੰਗਲਵਾਰ (23 ਮਈ) ਤੋਂ 2000 ਦੇ ਨੋਟ ਬਦਲਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। 3 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ 19 ਮਈ ਨੂੰ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ 2000 ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਲੋਕ 30 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ 2000 ਦੇ ਨੋਟ ਬਦਲਵਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
RBI ਦੀ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ 2000 ਦਾ ਨੋਟ ਕਾਨੂੰਨੀ ਰਹੇਗਾ। ਯਾਨੀ ਮੌਜੂਦਾ ਨੋਟ ਅਵੈਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਸਿਰਫ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨੋਟ ਜਲਦੀ ਹੀ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਹੁਣ 2000 ਦੇ ਨੋਟ ਨਹੀਂ ਜਾਰੀ ਕਰਨਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਸਾਲ 2018-19 ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ 8 ਨਵੰਬਰ 2016 ਨੂੰ ਰਾਤ 8 ਵਜੇ 500 ਅਤੇ 1000 ਦੇ ਨੋਟ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨਵੇਂ ਪੈਟਰਨ ਵਿੱਚ 500 ਅਤੇ 2000 ਦੇ ਨਵੇਂ ਨੋਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਆਰਬੀਆਈ ਮੁਤਾਬਕ ਕਰੰਸੀ ਦੀ ਫੌਰੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ 2000 ਦਾ ਨੋਟ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਨੋਟ ਐਕਸਚੇਂਜ-ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ:
ਤੁਸੀਂ 2000 ਦਾ ਨੋਟ ਬਦਲਣ ਲਈ ਬੈਂਕ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨੋਟ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 10 ਨੋਟ ਯਾਨੀ 20,000 ਰੁਪਏ ਬਦਲੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
2000 ਦੇ ਨੋਟ ਬਦਲਣ ਲਈ ਕੋਈ ਫਾਰਮ ਭਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਨੋਟ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਤੁਸੀਂ ਬਸ ਪਰਚੀ ਭਰ ਕੇ ਜਿੰਨੇ ਚਾਹੋ ਨੋਟ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਨੋਟ ਬਦਲਣ ਲਈ 30 ਸਤੰਬਰ ਦੀ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਮੁਦਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਧੀਨ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ: ਆਰਬੀਆਈ ਗਵਰਨਰ
ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਆਰਬੀਆਈ ਗਵਰਨਰ ਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟ ਬਦਲਣ ਲਈ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਭੀੜ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਅਸੀਂ 4 ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਨੋਟ ਬਦਲਣ ਲਈ ਬੇਝਿਜਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋ, ਪਰ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲਓ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਮੁਦਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਤਹਿਤ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
2000 ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ। 2000 ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਨ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਮੁਦਰਾ ਦਾ ਸਿਰਫ 10.8% ਹੈ।
RBI ਦੇ ਇਸ ਹੁਕਮ ਦਾ ਮਤਲਬ 10 ਸਵਾਲਾਂ ‘ਚ ਸਮਝੋ…
1. ਸਵਾਲ: RBI ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ ਹੈ?
ਜਵਾਬ: ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ 2000 ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਵੇਗਾ, ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਨੋਟ ਅਵੈਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ। ਉਦੇਸ਼ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2018-19 ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਛਪਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
2. ਸਵਾਲ: ਇਹ 2 ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਨੋਟ ਕਿੱਥੋਂ ਬਦਲੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਜਵਾਬ: ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਨੇੜੇ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੈਂਕ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹੋ।
3. ਸਵਾਲ: ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਮੈਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨੋਟ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹਾਂ?
ਜਵਾਬ: ਹਾਂ, ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੈਂਕ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਨੋਟ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਉਸ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਖਾਤਾ ਹੋਵੇ। ਤੁਸੀਂ ਸਿੱਧੇ ਕਾਊਂਟਰ ‘ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਨੋਟ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਉਸ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਖਾਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
4. ਸਵਾਲ: ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਨੋਟ ਬਦਲੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਜਵਾਬ: ₹ 2000 ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ₹ 20,000 ਦੀ ਸੀਮਾ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਮੁੱਲ ਲਈ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਖਾਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ 2000 ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨੋਟ ਨੂੰ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
5. ਸਵਾਲ: ਕੀ ਨੋਟ ਬਦਲਣ ਲਈ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਕੋਈ ਚਾਰਜ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ?
ਜਵਾਬ: ਨਹੀਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੋਟ ਬਦਲਣ ਲਈ ਕੋਈ ਖਰਚਾ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਮੁਫ਼ਤ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਰਮਚਾਰੀ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਪੈਸੇ ਮੰਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਬੈਂਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜਾਂ ਬੈਂਕਿੰਗ ਓਮਬਡਸਮੈਨ ਨੂੰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
6. ਸਵਾਲ: ਜੇਕਰ 30 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਨੋਟ ਜਮ੍ਹਾ ਨਾ ਕਰਵਾਏ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?
ਜਵਾਬ: ₹2000 ਦੇ ਨੋਟ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ 30 ਸਤੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹਨਾਂ ਬੈਂਕ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਜਮ੍ਹਾ ਜਾਂ ਬਦਲੀ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
7. ਸਵਾਲ: ਇਹ ਨਵਾਂ ਨਿਯਮ ਕਿਸ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਜਵਾਬ: ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਸਾਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੈ। ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸ ਕੋਲ 2000 ਦੇ ਨੋਟ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 30 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਬੈਂਕ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਨੋਟਾਂ ਲਈ ਬਦਲਵਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
8. ਸਵਾਲ: ਇਸ ਦਾ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ?
ਜਵਾਬ: ਜਦੋਂ 2016 ਵਿਚ ਨੋਟਬੰਦੀ ਦੌਰਾਨ 500 ਅਤੇ 1000 ਦੇ ਨੋਟ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਲੰਬੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਲੱਗ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਝੱਲਣੀ ਪਈ। ਇਸ ਵਾਰ ਉਹੀ ਸਥਿਤੀ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ, ਪਰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
9. ਸਵਾਲ: ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ 2000 ਦੇ ਨੋਟ ਖਰੀਦਣ ਦਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ?
ਜਵਾਬ: ਭਾਵੇਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰ ਵਪਾਰੀ ਇਸ ਨਾਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਨੋਟ: ਪੰਜਾਬੀ ਦੀਆਂ ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ Pro Punjab TV ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਫੇਸਬੁੱਕ, ਟਵਿੱਟਰ ਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ‘ਤੇ ਵੀ ਫੋਲੋ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
TV, FACEBOOK, YOUTUBE ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਰ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਡਾਉਨਲੋਡ ਕਰੋ PRO PUNJAB TV APP
APP ਡਾਉਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ Link ‘ਤੇ Click ਕਰੋ:
Android: https://bit.ly/3VMis0h
