ਮਸ਼ਹੂਰ ਗਾਇਕ ਪੰਕਜ ਉਧਾਸ ਦਾ ਅੱਜ 72 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਾਇਕ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਬਿਮਾਰ ਸਨ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਟੀ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ
ਪੰਕਜ ਉਧਾਸ ਦਾ ਜਨਮ 17 ਮਈ 1951 ਨੂੰ ਜੇਤਪੁਰ, ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਰਾਜਕੋਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਚਰਖੜੀ ਨਾਮਕ ਕਸਬੇ ਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਇੱਕ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਸਨ ਅਤੇ ਭਾਵਨਗਰ ਰਿਆਸਤ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਵੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕੇਸ਼ੂਭਾਈ ਉਧਾਸ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸਰਾਜ ਖੇਡਣ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਕ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਜੀਤੂਬੇਨ ਉਧਾਸ ਨੂੰ ਗੀਤਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਕ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਪੰਕਜ ਉਧਾਸ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੰਗੀਤ ਵੱਲ ਝੁਕਾਅ ਰਿਹਾ।
ਗੀਤ ਦੇ ਬਦਲੇ 51 ਰੁਪਏ ਮਿਲੇ ਸਨ
ਪੰਕਜ ਨੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਗਾਇਕੀ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣਗੇ। ਉਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦਾ ਗੀਤ ‘ਏ ਮੇਰੇ ਵਤਨ ਕੇ ਲੋਗੋਂ’ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਇਆ। ਪੰਕਜ ਨੂੰ ਇਹ ਗੀਤ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਆਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਮਦਦ ਤੋਂ ਉਸੇ ਤਾਲ ਅਤੇ ਧੁਨ ਨਾਲ ਰਚਿਆ ਹੈ।
ਇਕ ਦਿਨ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਹ ਗਾਉਣ ਵਿਚ ਬਿਹਤਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਟੀਮ ਦਾ ਮੁਖੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਾਤਾ ਰਾਣੀ ਦੀ ਚੌਕੀ ਆਪਣੀ ਬਸਤੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਰਤੀ-ਭਜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਥੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਪੰਕਜ ਦੇ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਆ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ।
ਪੰਕਜ ਨੇ ‘ਐ ਮੇਰੇ ਵਤਨ ਕੇ ਲੋਗੋਂ’ ਗੀਤ ਗਾਇਆ। ਉਸ ਦੇ ਗੀਤ ਨੇ ਉੱਥੇ ਬੈਠੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂ ਲਿਆ ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਦੀ ਵੀ ਖੂਬ ਤਾਰੀਫ ਹੋਈ। ਹਾਜ਼ਰੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਉਸ ਲਈ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਤਾੜੀਆਂ ਵਜਾਈਆਂ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ 51 ਰੁਪਏ ਇਨਾਮ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤੇ।
ਸੰਗੀਤ ਅਕੈਡਮੀ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ
ਪੰਕਜ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਮਨਹਰ ਅਤੇ ਨਿਰਜਲ ਉਧਾਸ ਸੰਗੀਤ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਨਾਮ ਹਨ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਪੰਕਜ ਵੀ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਵਾਂਗ ਸੰਗੀਤ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਜਕੋਟ ਦੀ ਸੰਗੀਤ ਅਕੈਡਮੀ ‘ਚ ਦਾਖਲਾ ਦਿਵਾਇਆ।
ਕੰਮ ਨਾ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ ਚਲਾ ਗਿਆ
ਉੱਥੇ ਕੋਰਸ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਕਜ ਕਈ ਵੱਡੇ ਸਟੇਜ ਸ਼ੋਅਜ਼ ‘ਤੇ ਪਰਫਾਰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਵਾਂਗ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ‘ਚ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 4 ਸਾਲ ਤੱਕ ਕਾਫੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਲਮ ਕਾਮਨਾ ‘ਚ ਆਪਣੇ ਇਕ ਗੀਤ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਫਿਲਮ ਫਲਾਪ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਕੰਮ ਨਾ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾ ਕੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।