ਬੀਤੇ ਦਿਨ ਬੁੱਧਵਾਰ ਰਾਤ ਕਰੀਬ 11 ਵਜੇ ਰਤਨ ਨਵਲ ਟਾਟਾ ਨੇ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ। 86 ਸਾਲਾ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਬ੍ਰੀਚ ਕੈਂਡੀ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਇੰਟੈਂਸਿਵ ਕੇਅਰ ਯੂਨਿਟ (ਆਈਸੀਯੂ) ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਜੋ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਆਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਦਿਨ ਜਾਣਾ ਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਕਿਹੜੀ ਵਿਰਾਸਤ ਛੱਡਦਾ ਹੈ? ਕਿਹੜੇ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ, ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ?
ਟਾਟਾ ਹਾਊਸ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਉਸ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਿਆਰ ਹੋ ਕੇ, ਸੂਟ-ਬੂਟ ਵਿਚ ਚਮਕਦੇ ਹੋਏ ਦਫ਼ਤਰ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਉਸੇ ਸਾਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਉਂਦੇ ਸਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਨਾ ਪਛਾਣਦਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਟਾਟਾ ਹਾਊਸ ਦਾ ਇੱਕ ਆਮ ਕਰਮਚਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ।
ਹਰ ਰੋਜ਼ ਉਹ ਲਿਫਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੀ ਵਾਰੀ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦਾ। ਜੇ ਕੋਈ ਚਪੜਾਸੀ ਜਾਂ ਕਲਰਕ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਰਤਨ ਜੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਣ ਲਈ ਕਹਿੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਅਤੇ ਚੁੱਪਚਾਪ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਖੜੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ। ਟਾਟਾ ਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਚਾ ਜੇਆਰਡੀ ਟਾਟਾ ਬਾਰੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੌਣ ਜਾਣੇ, ਇਹ ਨਿਮਰਤਾ, ਇਹ ਸਾਦਗੀ ਉਸ ਅੰਦਰੋਂ ਆਈ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਸ ਲਈ, ਅੱਜ ਇਸ ਕਾਲਮ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਦਿਲ, ਭਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਜੀਵਨ ਦੇ ਉਹ 11 ਕੀਮਤੀ ਸਬਕ ਜੋ ਅਸੀਂ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ
ਅਸਲੀ ਅਮੀਰੀ ਕਦੇ ਵੀ ਅਮੀਰ ਹੋਣ ਦਾ ਦਿਖਾਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ।ਉਹ ਨਿਮਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਆਪਣੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਛਿਪਾਓ ਨਾਂ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰੋ
ਅਸਲੀ ਲੀਡਰ ਉਹ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕਰਦਾ ਹੈ
ਆਲੋਚਨਾਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਿੱਖਿਅਕ ਹਨ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਡਰ ਕੇ ਨਹੀਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਕੇ ਹੀ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹਨ।ਜਿਸ ਨੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ, ਜਿੱਤ ਉਸਦੀ ਹੋਈ।
ਤੁਹਾਡੀ ਸਫਲਤਾ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਚ ਛਿਪੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਨਵਾਂ ਸੋਚਦੇ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਏਟ ਕਰਦੇ ਹੋ।
ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਕੰਮ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਇੰਪੈਥੀ ਦੇ ਮੁਮਕਿਨ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਨੈਤਿਕਤਾ ਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਮੁੱਲ ਹਨ।
ਜੋ ਆਚਰਣ ਤੁਸੀਂ ਆਸਪਾਸ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਉਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਚ ਅਪਣਾਓ
ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਸਿਰਫ ਬਿਜਨੈਸ ‘ਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ‘ਚ ਵੀ ਕਰੋ
ਗਲਤੀਆਂ ਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿਖਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।