Rupees vs Dollar: ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰੁਪਿਆ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ (US dollar) ਦੀ ਕੀਮਤ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 83 ਦੇ ਉੱਪਰ 61 ਪੈਸੇ ਵਧ ਕੇ 83.01 ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਰੁਪਏ ਦੇ ਹੋਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੇਡ ਨੇ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ‘ਚ 0.75 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਰੁਪਏ ‘ਤੇ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰੁਪਏ ‘ਚ ਗਿਰਾਵਟ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਵਪਾਰਕ ਘਾਟਾ ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਕਿਉਂ ਡਿੱਗ ਰਿਹੈ ਰੁਪਿਆ
ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਡਾਲਰ ਇੰਡੈਕਸ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੂਚਕਾਂਕ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਪੌਂਡ, ਯੂਰੋ, ਰੁਪਿਆ, ਯੇਨ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੂਚਕਾਂਕ ਦੇ ਸਿਖਰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਡਾਲਰ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਬਾਕੀ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਡਿੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਰੁਪਿਆ ਸਗੋਂ ਯੂਰੋ ਵੀ ਡਿੱਗਿਆ ਹੈ।
ਰੁਪਏ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਤੀਜਾ ਕਾਰਨ ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਯੁੱਧ ਨੇ ਤੇਲ, ਕਣਕ, ਖਾਦ ਵਰਗੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਤੇ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਦਰਾਮਦਕਾਰ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਦਰਾਮਦ ‘ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਖਰਚਾ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਦਰਾਮਦ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਡਾਲਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਅੰਦਰ ਡਾਲਰਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਡਾਲਰ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਰੁਪਏ ‘ਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਾ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ ਅਸਰ?
ਭਾਰਤ ਮੋਬਾਈਲ-ਲੈਪਟਾਪ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਯੰਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤੇਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਸਤਾਂ ਅਤੇ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੱਕ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਕਮ ਅਦਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਲੋੜ ਦਾ 80 ਫੀਸਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਵੀ ਡਾਲਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਡਾਲਰਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਰੁਪਿਆ ਹੋਰ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਮਾਲ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੀ ਮਾਰ ਹਰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਚੀਜ਼ ‘ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ।