‘ਕਰਲੋ ਦੁਨੀਆਂ ਮੁੱਠੀ ਮੇਂ’ ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਨਾਅਰਾ ਯਾਦ ਹੈ? ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਰਿਲਾਇੰਸ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਧੀਰੂਭਾਈ ਅੰਬਾਨੀ ਨੇ ਸਾਲ 2002 ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਨਾਅਰੇ ਨਾਲ ਟੈਲੀਕਾਮ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਸਿਰਫ 600 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ ਲਾਂਚ ਕਰਕੇ, ਉਸਨੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਫ਼ੋਨ ਫੜਾਇਆ ਤੇ ਹੁਣ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ‘ਚ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈਟ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਇੰਟਰਨੈਟ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਹੈ।
ਅੱਜ ਸੱਚਮੁੱਚ ਦੁਨੀਆਂ ਸਾਡੀ ਮੱੁਠੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੱਖਾਂ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਵਿੱਚ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਅਤੇ ਇਹ ਸਭ ਸੰਭਵ ਬਣਾਇਆ ਇੰਟਰਨੈਟ ਨੇ। ਜੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਲਈ ਵੀ ਇੰਟਰਨੈਟ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਈਏ ਤਾਂ ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਸਾਡੁੇ ਕੋਲੋਂ ਕੁਝ ਖੋਹ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦਿਨ ਅਧੂਰਾ ਜਾ ਲੱਗਦਾ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੰਟਰਨੈਟ ਕੀ ਹੈ? ਇਹ ਕਿੱਥੇ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਅਤੇ ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦਾ ਮਾਲਕ ਕੌਣ ਹੈ? ਆਓ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੰਟਰਨੈਟ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਦੱਸਾਂਗੇ।
ਇੰਟਰਨੈਟ ਕੀ ਹੈ, ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ?
ਇੰਟਰਨੈਟ ਗਲੋਬਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹੈ, ਜੋ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਾਂ ਸਿਸਟਮਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੰਪਿਟਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨੈਟਵਰਕ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਜੋ ਰਾਊਟਰ ਅਤੇ ਸਰਵਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨੈਟਵਰਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਡੇਟਾ ਦੇ ਆਦਾਨ -ਪ੍ਰਦਾਨ ਲਈ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਇਸਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਲ ਸੀ 1969। ਇਸ ਦਿਨ ਕੁਝ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਇੱਕ ਨੈਟਵਰਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਣ ਲਈ, ਇਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨਾ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਮੈਸੇਚਿਉਸੇਟਸ ਇੰਸਟੀਚਿਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਐਡਵਾਂਸ ਰਿਸਰਚ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਏਜੰਸੀ ਨੈਟਵਰਕ ਦੇ ਅਧੀਨ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ |
1970 ਵਿੱਚ, ਰੌਬਰਟ ਈ ਕਾਨ ਅਤੇ ਵਿੰਟ ਸੇਰਫ ਨੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਸੂਟ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਏਆਰਪਨੇਟ ਵਿੱਚ ਡੇਟਾ ਅਤੇ ਫਾਈਲ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਮਿਆਰੀ ਇੰਟਰਨੈਟ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਰੌਬਰਟ ਈ ਕਾਨ ਅਤੇ ਵਿੰਟ ਸੇਰਫ ਨੂੰ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦਾ ਪਿਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਦੇ ਨਾਲ ਇੰਟਰਨੈਟ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਜ 5ਜੀ ਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਆ ਗਈ ਹੈ.
ਇੰਟਰਨੈਟ ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਤੁਸੀਂ ਸਮਝ ਗਏ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਡੇਟਾ ਦਾ ਇੱਕ ਨੈਟਵਰਕ ਹੈ। ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜੋ ਅਸੀਂ ਇੰਟਰਨੈਟ ‘ਤੇ ਲੱਭਦੇੇ ਹਾਂ ਉਹ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਵਰ ਦੁਆਰਾ ਸਾਡੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ, ਇੰਟਰਨੈਟ ਸਰਵਰਾਂ ਦੇ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਸਰਵਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ 24 ਣ 7 ਚਾਲੂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਵੈਬ ਹੋਸਟਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਸਰਵਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਰਵਰ ਫਾਈਬਰ ਆਪਟਿਕਸ ਕੇਬਲ ਦੁਆਰਾ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਵਾਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਪਤਲੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੇਬਲਾਂ ‘ਚ ਕਾਫੀ ਸਪੀਡ ਨਾਲ ਡਾਟਾ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇੰਟਰਨੈਟ ਦਾ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸਾ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਫੈਲੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਨੈੱਟ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਸਿਰਫ ਕੇਬਲ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਟੈਲੀਕਾਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਨੈੱਟ ਸਹੂਲਤ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਸਿਰਫ ਟੈਲੀਫੋਨ ਲਾਈਨ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਪਰ ਅੱਜ ਟੈਲੀਕਾਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਵਿੱਚ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਰਾਹੀਂ ਨੈੱਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕੌਣ ਹੈ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦਾ ਮਾਲਕ?
ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦਿਲਚਸਪ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੈ. ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਕੋਈ ਸਮਾਨ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਸਦੀ ਕੀਮਤ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਉਸ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਮਾਲਕ ਕੋਈ ਕੰਪਨੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਹ। ਇਹੀ ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੇਵਾ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ’ ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦਾ ਮਾਲਕ ਕੌਣ ਹੈ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ, ਲੈਪਟਾਪ ਜਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਵਰਤਦੇ ਹੋ?
ਬੀਐਸਐਨਐਲ, ਏਅਰਟੈੱਲ, ਜਿਓ, ਵੋਡਾਫੋਨ ਆਦਿ ਸਰਵਿਸ ਪ੍ਰਵਿਾਈਡਰ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਨੈੱਟ ਪੈਕ ਲਈ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਉਹ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੇ ਅਸਲ ਮਾਲਕ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਇਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਮਾਲਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ, ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ, ਸੰਸਥਾ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀ ਦੀ ਸੰਪਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਹ ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇੰਟਰਨੈਟ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਜਾਂ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਅਤੇ ਮਲਕੀਅਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਸਮੂਹਿਕ ਸੰਪਤੀ ਹੈ। ਜੀ ਹਾਂ! ਇੰਟਰਨੈਟ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਸਹਿਯੋਗ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਜੋ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ. ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਪਨੀ, ਸੰਗਠਨ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਨੈਟਵਰਕ ਨੂੰ ਮੈਨਟੇਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ।
ਕੁਝ ਏਜੰਸੀਆਂ ਸਲਾਹਕਾਰ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ, ਇਸਦੇ ਮਾਪਦੰਡ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਇਸਨੂੰ ਚਾਲੂ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਡਬਲਯੂ 3ਸੀ ਯਾਨੀ ਵਰਲਡ ਵਾਈਡ ਵੈਬ ਕੰਸੋਰਟੀਅਮ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ, ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇੰਟਰਨੈਟ ਦਾ ਕੋਈ ਇੱਕ ਮਾਲਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।
