ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਜਿਸ ਨੇ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੂੰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ

ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਸਵੇਰ ਵੇਖੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਾਂ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਹੈ। ਬੀ ਕੇ ਦੱਤ, ਜੋ ਸ਼ਹੀਦੇ ਆਜ਼ਮ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਿਆਰੇ ਸਾਥੀ ਸਨ, ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਵੀ ਉਹ ਸਨਮਾਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਜਿਸਦਾ ਉਹ ਹੱਕਦਾਰ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਚ ਬਹੁਤ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ । ਅੱਜ 18 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮਦਿਨ ਹੈ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੂੰ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸੀ।

ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਬਰਧਮਾਨ ਦੇ ਪਿੰਡ ਖੰਡਗੋਸ਼ ਵਿੱਚ 18 ਨਵੰਬਰ 1910 ਨੂੰ ਜਨਮੇ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਇੱਕ ਬੰਗਾਲੀ ਕਾਯਸਥ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਚਪਨ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਬਰਧਮਾਨ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਖੰਡਾ ਅਤੇ ਮੌਸੂ ਵਿੱਚ ਬੀਤਿਆ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਾਨਪੁਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ। ਇੱਕ ਕਿਸ਼ੋਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕੁੱਟਦੇ ਹੋਏ ਦੇਖਿਆ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਕਸੂਰ ਸਿਰਫ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਮਾਲ ਰੋਡ ‘ਤੇ ਪੈਦਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਚੱਲਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਸੀ।

ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਦੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮਨ ‘ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਡੂੰਘੀ ਰੋਸ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਸੁਰੇਸ਼ਚੰਦਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਉਹ ਸਚਿੰਦਰਨਾਥ ਸਾਨਿਆਲ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨਾਮ ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।

ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਦੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮਨ ‘ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਡੂੰਘੀ ਰੋਸ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਸੁਰੇਸ਼ਚੰਦਰ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਉਹ ਸਚਿੰਦਰਨਾਥ ਸਾਨਿਆਲ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨਾਮ ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।

ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੇ ਬੰਬ ਬਣਾਉਣਾ ਸਿੱਖਿਆ। ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੇ ਹੀ ਬੰਗਾਲੀ ਸਖਾਈ ਸੀ। ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਡੂੰਘੀ ਦੋਸਤੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੇਫਟੀ ਬਿੱਲ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਵਿਵਾਦ ਬਿੱਲ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਬੰਬ ਸੁੱਟਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਾਥੀ ਚੁਣਿਆ। 8 ਅਪ੍ਰੈਲ 1929 ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ‘ਚ ਦੋ ਬੰਬ ਸੁੱਟੇ ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।

ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ‘ਤੇ ਬੰਬ ਸੁੱਟਣ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਲਈ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਪਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜਗੁਰੂ ਅਤੇ ਸੁਖਦੇਵ ਦੇ ਨਾਲ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ । ਇਸ ਕਾਰਨ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੂੰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਲਾਪਾਣੀ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੇ 1933 ਅਤੇ 1937 ਵਿੱਚ ਕਾਲਾਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ ਕੀਤੀ । 1937 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਸੈਲੂਲਰ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਪਟਨਾ, ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਬਾਂਕੀਪੁਰ ਕੇਂਦਰੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 1938 ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਅ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੱਤ ਟੀਬੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਕਾਲਾਪਾਣੀ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਭਾਰਤ ਛੱਡੋ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰ ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਹੋਈ।

ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਇੱਕ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਭਾਵੁਕ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਬਹੁਤਾ ਵਿਹਾਰਕ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਹਿਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੱਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਉਹ ਸਨਮਾਨ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਜਿਸ ਦਾ ਉਹ ਹੱਕਦਾਰ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਾਰ ਵਿਧਾਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਦੇਰ ਨਾਲ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ , ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ।

ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਦੀ ਆਖਰੀ ਇੱਛਾ ਸੀ ਕਿ ਮਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਕੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਮਾਧ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਕੋਲ ਪਿੰਡ ਹੁਸੈਨੀਵਾਲਾ ਵਿਖੇ ਬਣਾਈ ਗਈ।

ਜਨਮਦਿਨ ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ: ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਜਿਸ ਨੇ ਬਟੁਕੇਸ਼ਵਰ ਦੱਤ ਨੂੰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ,ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਤ ‘ਚ ਨਾ ਮਿਲੀ ਤਵੱਜੋ

Related Posts

ਨੀਲੇ ਡ੍ਰਮ ਨੇ ਫਿਰ ਪਾਈ ਦਹਿਸ਼ਤ, ਹੁਣ ਇੱਥੇ ਨੀਲੇ ਡ੍ਰਮ ‘ਚ ਮਿਲੀ ਪਤੀ ਦੀ ਲਾਸ਼

ਮਨਿਕਾ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ‘MISS UNIVERSE 2025’ ਦਾ ਤਾਜ, ਕੌਣ ਹੈ ਮਨਿਕਾ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ

ਹੁਣ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਬਦਲੇਗੀ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਨਿਯਮ, Task Froce ਇੰਝ ਕਰੇਗੀ Reform

1 ਘੰਟੇ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਹੁਣ 20 ਮਿੰਟ ‘ਚ ਹੋਵੇਗਾ, ਭਾਰੀ ਟਰੈਫਿਕ ਜਾਮ ਤੋਂ ਮਿਲੇਗੀ ਰਾਹਤ

ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਕਿਸ਼ਤਵਾੜ ਇਲਾਕੇ ‘ਚ ਫਟੇ ਬੱਦਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ ਉਥੋਂ ਦਾ ਹਾਲ

ਬਜ਼ੁਰਗ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਇੱਥੇ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਇਨਾਮ

Recent News

‘ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਚੁੱਕਿਆ ਵੱਡਾ ਕਦਮ

ਹੁਣ ਵੱਧ ਸਮਾਨ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਜਹਾਜ ਵਾਂਗ ਹੀ ਟ੍ਰੇਨ ‘ਚ ਵੀ ਲੱਗੇਗਾ ਵਾਧੂ ਚਾਰਜ

ਨੀਲੇ ਡ੍ਰਮ ਨੇ ਫਿਰ ਪਾਈ ਦਹਿਸ਼ਤ, ਹੁਣ ਇੱਥੇ ਨੀਲੇ ਡ੍ਰਮ ‘ਚ ਮਿਲੀ ਪਤੀ ਦੀ ਲਾਸ਼

ਮਨਿਕਾ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ‘MISS UNIVERSE 2025’ ਦਾ ਤਾਜ, ਕੌਣ ਹੈ ਮਨਿਕਾ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ

ਹੁਣ EVM ਰਾਹੀਂ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਵੋਟਿੰਗ, ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ ਇਸਦਾ ਵਿਰੋਧ

Quick Links