ਕੱਲ੍ਹ (5 ਫਰਵਰੀ) ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਵੱਲੋਂ ਡਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਗਏ 104 ਭਾਰਤੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਜਹਾਜ ਸੀ-17 ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੇ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 30 ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਵੀ ਸਨ।
ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਸਨ ਜਿਹੜੇ ਆਪਣੇ ਜਮੀਨ ਗਹਿਣੇ ਰੱਖ ਕੇ ਜਾਂ ਵੇਚ ਕੇ ਕਰਜਾ ਚੁੱਕ ਕੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਡੌਂਕੀ ਲਗਾਕੇ ਗਏ ਸਨ। ਹੁਣ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਡਿਪੋਰਟ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਵਾਪਿਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਆਪਣਾ ਦਰਦ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੋਹਾਲੀ ਦੇ ਡੇਰਾਬੱਸੀ ਦੇ ਜਡੌਤ ਪਿੰਡ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਦੀਪ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ – ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਭੇਜਣ ਦੀ ਕੀਮਤ ਅਸੀਂ 41 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਵੇਚ ਦਿੱਤੀ, ਕੁਝ ਕਰਜ਼ਾ ਲਿਆ। ਪ੍ਰਦੀਪ ਨੂੰ ਹਲੇ ਅਮਰੀਕਾ ਪਹੁੰਚੇ ਨੂੰ 15 ਦਿਨ ਹੀ ਹੋਏ ਸਨ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੇ ਹਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪਤਨੀ ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਨੇ ਵੀ ਕਰਜਾ ਲੈ ਕੇ ਅਮਰੀਕਾ ਭੇਜੇ ਪਤੀ ਦੇ ਵਾਪਿਸ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ 10 ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਗਧੇ ਰਾਹੀਂ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲਾ ਗਿਆ ਸੀ। 42 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਲਿਆ।
ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਪਹੁੰਚਣ ਤੱਕ ਮੈਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਫ਼ੋਨ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਸਫ਼ਰ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। 15 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੈਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਾਪਸ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਏਜੰਟ ਹੁਣ ਫ਼ੋਨ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕ ਰਹੇ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਧੀ ਅਤੇ ਇੱਕ 13 ਸਾਲ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਰੀਏ?
ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਦੇ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਚੂੜੀਆਂ ਦਾ ਜਸਪਾਲ ਸਿੰਘ 6 ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਡੌਂਕੀ ਰੂਟ ਰਾਹੀਂ ਅਮਰੀਕਾ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ 13 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ। ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਉੱਥੇ ਜਾਂਦੇ ਹੀ ਉਸਦੀ ਕਿਸਮਤ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗੀ।
ਪਰ ਹੁਣ ਪਰਿਵਾਰ ਉੱਤੇ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਦਾ ਪਹਾੜ ਡਿੱਗ ਪਿਆ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਦੋ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਹਨ। ਜਸਪਾਲ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੇਰਾ ਪੁੱਤਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ ਪਰ ਅੱਗੇ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਰਾਜਤਾਲ ਪਿੰਡ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ 23 ਸਾਲਾ ਆਕਾਸ਼ਦੀਪ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ, ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਪਿਤਾ ਸਵਰਨ ਸਿੰਘ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ – ਉਹ ਕੈਨੇਡਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਵੀ 12ਵੀਂ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।
ਪਰ, ਮੈਨੂੰ IELTS ਵਿੱਚ ਬੈਂਡ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ। 2 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਮੈਂ 4 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਦੁਬਈ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਟਰੱਕ ਚਲਾਓ। ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਏਜੰਟ ਮਿਲਿਆ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ- ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ 55 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਭੇਜਾਂਗਾ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਭੇਜਣ ਲਈ ਆਪਣੀ 2.5 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚੋਂ 2 ਏਕੜ ਵੇਚ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ 14 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਧਾ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਬਚੀ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਅੱਗੇ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ।
ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ 15 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਡੌਂਕੀ ਰੂਟ ਰਾਹੀਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਿਤਾ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਜੌਹਰੀਆਂ ਤੋਂ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ, ਹੁਣ ਸਾਰੇ ਪੈਸੇ ਖਤਮ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਕਰਜ਼ਾ ਚੁਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ।
ਉਹ ਦੁਸਹਿਰੇ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਡੌਂਕੀ ਰੂਟ ਤੋਂ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ। ਘਰ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਚੰਗੇ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਗਰੀਬੀ ਸੀ, ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਬਾਹਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗਾ। ਨੰਬਰਦਾਰ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਡਿਪੋਰਟ ਹੋਕੇ ਪਰਤੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੁਧਿਆਣਾ ਜਗਰਾਓਂ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਮੁਸਕਾਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ UK ਗਈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਚੁਣਿਆ। ਹੁਣ ਮੁਸਕਾਨ ਵੀ ਡਿਪੋਰਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਤਾ ਜਗਦੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਪੁਰਾਣੀ ਸਬਜ਼ੀ ਮੰਡੀ ਰੋਡ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਢਾਬਾ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਗਦੀਸ਼ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਸਕਾਨ ਉਸਦੀਆਂ ਚਾਰ ਧੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਸਟੱਡੀ ਵੀਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਯੂਕੇ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਉੱਥੇ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਇੱਕ ਏਜੰਟ ਰਾਹੀਂ ਅਮਰੀਕਾ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਮੁਸਕਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਉੱਥੇ ਆਇਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਭੇਜਣ ਲਈ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲਿਆ। ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਉਧਾਰ ਲਏ। ਮੈਂ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਸੋਚਿਆ, ਮੁਸਕਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਹੋਰ 3 ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੁਲਾਏਗੀ ਪਰ ਹੁਣ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ।
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਹਾਈਵੇ ਤੇ ਸਥਿਤ ਸੁਭਾਨਪੁਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਡੋਗਰਾਵਾਲ ਨਿਵਾਸੀ ਵਿਕਰਮ ਜੀਤ ਜਿਸ ਦੀ ਉਮਰ 22 ਸਾਲ ਹੈ ਵੀ ਡਿਪੋਰਟ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਵਿਕਰਮਜੀਤ ਦੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਚ ਹੰਝੂ ਰੁਕਣ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਹੇ। ਅੱਖਾਂ ਪੂੰਝਦੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਕਰਮ ਨੂੰ 2 ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 40 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਰਜਾ ਲੈਕੇ ਏਜੇਂਟ ਦੇ ਜਰੀਏ ਅਮਰੀਕਾ ਭੇਜਿਆ ਸੀ ਇਕ ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਵਾਪਿਸ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੁਪਨੇ ਚੂਰ ਚੂਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵਿਕਰਮ 6 ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਭਰਾ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਪਿਤਾ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਇਹ ਕਰਜਾ ਨਹੀਂ ਉਤਾਰ ਪਏਗਾ।
