ਅੱਜ ਦੇ ਸਾਇੰਸ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਅਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੰਤਰਿਕਸ਼ ਦੇ ਰਹੱਸਾਂ ਤੱਕ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨ ਨੇ ਹੀ ਸੰਭਵ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।ਇਸਦੇ ਰਾਹੀਂ ਇਨਸਾਨ ਅਜਿਹੇ ਕਾਰਨਾਮੇ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਵੀ ਉਠਦੇ ਹਨ।ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇਕ ਸਵਾਲ ਪਟੜੀਆਂ ‘ਤੇ ਦੌੜਦੀ ਟ੍ਰੇਨ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮਨ ‘ਚ ਆਇਆ ਕਿ ਆਖਿਰ ਕਿਵੇਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਤਿਲਕੇ ਟ੍ਰੇਨ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਇੰਨੀ ਪਤਲੀ ਪਟੜੀ ‘ਤੇ ਦੌੜਦੀ ਹੈ।
ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਬਾਰੇ…
ਕਿਵੇਂ ਰੇਲਗੱਡੀ ਬਿਨਾਂ ਤਿਲਕਣ ਦੇ ਚੱਲਦੀ ਹੈ
ਰੇਲ ਪਟੜੀਆਂ ‘ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਤਿਲਕਣ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਕਨੀਕ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਗੜ ਦੇ ਨਿਯਮ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਟਰੇਨ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਲੇਟਰਲ ਫੋਰਸ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸੀਮਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਲੇਟਰਲ ਬਲ ਲੰਬਕਾਰੀ ਬਲ ਦੇ 30 ਜਾਂ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਟਰੇਨ ਦੇ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋਣ ਜਾਂ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤਾਕਤ ਦੇ ਇਸ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰੇਲਗੱਡੀ ਨੂੰ ਦੁਰਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ, ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਪੀਡ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਘੱਟ ‘ਤੇ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਟਰੇਨ ਦੇ ਫਿਸਲਣ ਅਤੇ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਰੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਪਦੰਡ ਤੈਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਪਟੜੀ ਵਿਛਾਉਣ ਵੇਲੇ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਡਰਾਈਵਰ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਹਦਾਇਤਾਂ ਵੀ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਰੇਲਵੇ ਦੁਆਰਾ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਟਰੈਕਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਨੁਕਸ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਟਰੈਕਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ. ਤਾਂ ਜੋ ਟਰੇਨ ਲਗਾਤਾਰ ਚੱਲਦੀ ਰਹੇ।
ਗਲਤੀ ਵੱਡੇ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ
ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਟਰੇਨ ਕਦੇ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਉਤਰਦੀ। ਅਕਸਰ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਰੇਲ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰਨ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਜਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਪਟੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਰੇਲ ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰਨ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ।
