ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਰਾਹਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪੁਰਾਣੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਚੁਣਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ਅਜੇ ਵੀ ਟੈਕਸ ਮੁਕਤ ਰਹੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 87A ਦੇ ਤਹਿਤ, ਤੁਸੀਂ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ‘ਤੇ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ 3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿਚ ਵੀ ਆਮਦਨ ਕਰ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 87ਏ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਵਿਅਕਤੀ 7.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ 7 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਪੁਰਾਣੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਨਾਲ ਸਮਝੋ
ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਸੀਏ ਕਾਰਤਿਕ ਗੁਪਤਾ ਮੁਤਾਬਕ ਮੰਨ ਲਓ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ, 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਮੁਕਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਵਿਅਕਤੀ ਬਾਕੀ ਬਚੇ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ‘ਤੇ 5% ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਟੈਕਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਵਾਬਦੇਹ ਹੋਵੇਗਾ। ਯਾਨੀ ਉਸ ਨੂੰ 12,500 ਰੁਪਏ ਦਾ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 87ਏ ਤਹਿਤ ਇਸ ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਮੁਆਫ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੇਚ ਵੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਾਈ ਇੱਕ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੀ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਰੁਪਏ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਹੁਣ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ‘ਤੇ 5 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਟੈਕਸ ਦੇਣਦਾਰੀ 12,500 ਰੁਪਏ ਹੋਵੇਗੀ। ਬਾਕੀ ਬਚੇ 1 ਰੁਪਏ ‘ਤੇ 20 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਯਾਨੀ 12,501 ਰੁਪਏ ਦਾ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸਮਝੋ
ਮੰਨ ਲਓ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ, 3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਮੁਕਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਵਿਅਕਤੀ ਬਾਕੀ ਬਚੇ 2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ‘ਤੇ 5% ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਟੈਕਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਯਾਨੀ ਉਸ ਨੂੰ 10,000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਇਸ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਧਾਰਾ 87 ਏ ਦੇ ਤਹਿਤ 7.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਮੁਆਫ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੈਚ ਵੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਾਈ ਇੱਕ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੀ 7.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਰੁਪਏ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ 4,50,001 ਰੁਪਏ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਹੁਣ 3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਟੈਕਸ ਮੁਆਫ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਕੀ ਬਚੇ 4,50,001 ਰੁਪਏ ‘ਚੋਂ 15,000 ਰੁਪਏ 3 ਲੱਖ ‘ਤੇ 5 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਅਤੇ 15,000 ਰੁਪਏ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਰੁਪਏ ‘ਤੇ 10 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਅਦਾ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ। 1,50,001.
ਭਾਵ ਕੁੱਲ ਟੈਕਸ ਦੇਣਦਾਰੀ 30,000 ਰੁਪਏ ਹੋਵੇਗੀ। ਇੱਥੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਤਨਖਾਹ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ 7 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਰਕਮ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਕਟੌਤੀ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ, ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 50,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਟੈਂਡਰਡ ਡਿਡਕਸ਼ਨ ਦਾ ਵੱਖਰਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ 7.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।