ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II, 70 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਰਾਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 96 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬਾਲਮੋਰਲ ਵਿਖੇ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।ਵੀਰਵਾਰ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਅਸਟੇਟ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ ਸੀ।
ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੇਥ II ਦਾ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 96 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ। ਉਹ ਪਿਛਲੇ 70 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀ ਗੱਦੀ ‘ਤੇ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਨਾਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਗੱਦੀ ‘ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਰਾਜ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਵੀ ਹੈ। 1952 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਰਾਜਾ ਜਾਰਜ VI ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲੀ। ਜੂਨ 2022 ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ 70 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਏ।
ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸਫ਼ਰ ਬਾਰੇ…
ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਦਾ ਜਨਮ 21 ਅਪ੍ਰੈਲ 1926 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ ਐਲੀਜ਼ਾਬੇਥ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰਾ ਮੈਰੀ ਵਿੰਡਸਰ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਦੇ ਪਿਤਾ ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ VI, ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ ਪੰਜਵੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣੇ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ ਕੀਤੀ। ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਨੇ ਘਰ ਵਿਚ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਜਾਨਵਰਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਘੋੜਿਆਂ ਅਤੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨਾਲ ਮੋਹ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਪਿਆਰ ਅਜੇ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਸੀ।
ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣੀ ਰਾਣੀ
ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1934 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ। ਫਿਲਿਪ ਇੱਕ ਯੂਨਾਨੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਸੀ ਜਿਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ 1922 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਜੇ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੇਥ II ਦਾ ਵਿਆਹ 1947 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ‘ਚ ਕਾਫੀ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1952 ਵਿੱਚ ਕੀਨੀਆ ਦੇ ਦੌਰੇ ‘ਤੇ ਸਨ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਕਿੰਗ ਜਾਰਜ VI ਦੀ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲਦਿਆਂ ਹੀ ਉਹ ਅੱਧਾ ਦੌਰਾ ਅਧੂਰਾ ਛੱਡ ਕੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਪਰਤ ਗਈ। ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰਫ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ। ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਨੂੰ 6 ਫਰਵਰੀ 1952 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਿਨ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ 2 ਜੂਨ 1953 ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ ਹੋਈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਉਹ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਚ ਸੱਤਾ ‘ਚ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਹੁਣ ਤੱਕ 15 ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ, ਕੈਨੇਡਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ, ਜਮੈਕਾ, ਬਾਰਬਾਡੋਸ, ਬਹਾਮਾਸ, ਗ੍ਰੇਨਾਡਾ, ਪਾਪੂਆ ਨਿਊ ਗਿਨੀ, ਸੋਲੋਮਨ ਆਈਲੈਂਡਜ਼, ਟੂਵਾਲੂ, ਸੇਂਟ ਲੂਸੀਆ, ਸੇਂਟ ਵਿਨਸੈਂਟ ਅਤੇ ਗ੍ਰੇਨਾਡਾਈਨਜ਼, ਬੇਲੀਜ਼, ਐਂਟੀਗੁਆ, ਬਾਰਬੁਡਾ, ਸੇਂਟ ਕਿਟਸ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਸੀ। ਅਤੇ ਨੇਵਿਸ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਦੇ 54 ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮੁਖੀ ਵੀ ਸੀ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮਹਾਰਾਣੀ ਵਜੋਂ, ਉਹ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਚਰਚ ਦੀ ਸਰਵਉੱਚ ਗਵਰਨਰ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਦੇ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਸੁਤੰਤਰ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਰਾਣੀ ਸੀ।
ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ
ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬਸਤੀਵਾਦ ਤੋਂ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਯੂਕੇ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਲਜ਼, ਸਕਾਟਲੈਂਡ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀਆਂ ਸੰਸਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਣਾ ਆਦਿ। ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੁੱਧਾਂ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।
ਪਤੀ ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ ਦੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ
ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਬੱਚੇ ਹਨ, ਚਾਰਲਸ, ਐਨੀ, ਪ੍ਰਿੰਸ ਐਂਡਰਿਊ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿੰਸ ਐਡਵਰਡ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ II ਦੇ ਪਤੀ ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ ਦੀ 9 ਅਪ੍ਰੈਲ 2021 ਨੂੰ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ 99 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ। ਪ੍ਰਿੰਸ ਫਿਲਿਪ ਨੂੰ ਐਡਿਨਬਰਗ ਦੇ ਡਿਊਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਲਗਭਗ 73 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਰਹੇ ਸਨ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਸਨ
ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜਾਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਲੰਡਨ ਦੇ ਬਕਿੰਘਮ ਪੈਲੇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਕਾਟਲੈਂਡ ਦੇ ਬਾਲਮੋਰਲ ਕੈਸਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ 70ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾਈ ਸੀ।