Dhanteras 2023: ਧਨਤੇਰਸ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਿੰਦੂ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ੁਭ ਦਿਨ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਕੁਬੇਰ, ਭਗਵਾਨ ਧਨਵੰਤਰੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਦੀਵੇ ਅਤੇ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਜਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਧਨਤੇਰਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਧਨਤੇਰਸ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਕਾਰਤਿਕ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਧਨਤਰਯੋਦਸ਼ੀ ਅੱਜ 10 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਧਨਤੇਰਸ ਦੇ ਦਿਨ ਨਵੇਂ ਭਾਂਡੇ, ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਖਰੀਦਣਾ ਵੀ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਧਨਤੇਰਸ 2023 ਸ਼ੁਭ ਮੁਹੂਰਤ
ਉਦੈਤਿਥੀ ਮੁਤਾਬਕ ਧਨਤੇਰਸ ਅੱਜ 10 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਧਨਤੇਰਸ ਦੀ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਤਰੀਕ 10 ਨਵੰਬਰ ਯਾਨੀ ਅੱਜ ਦੁਪਹਿਰ 12.35 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤਰੀਕ 11 ਨਵੰਬਰ ਯਾਨੀ ਕੱਲ੍ਹ ਦੁਪਹਿਰ 1.57 ਵਜੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਅੱਜ ਧਨਤੇਰਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮ 5:47 ਤੋਂ 7:43 ਤੱਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਿਸ ਦੀ ਮਿਆਦ 1 ਘੰਟਾ 56 ਮਿੰਟ ਹੋਵੇਗੀ।
ਪ੍ਰਦੋਸ਼ ਕਾਲ- ਸ਼ਾਮ 05:30 ਵਜੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਰਾਤ 08:08 ਵਜੇ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ।
ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਲਈ ਧਨਤੇਰਸ 2023 ਸ਼ੁਭ ਮੁਹੂਰਤ
ਅਭਿਜੀਤ ਮੁਹੂਰਤ- 10 ਨਵੰਬਰ ਯਾਨੀ ਅੱਜ ਧਨਤੇਰਸ ਦੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ 11.43 ਤੋਂ 12.26 ਤੱਕ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ੁਭ ਪਲ ਹੈ।
ਸ਼ੁਭ ਚੋਘੜੀਆ- ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 11:59 ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 1:22 ਤੱਕ ਹੈ।
ਚਾਰ ਚੋਘੜੀਆ- ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਲਈ ਤੀਜਾ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਅੱਜ ਸ਼ਾਮ 4:07 ਤੋਂ 5:30 ਵਜੇ ਤੱਕ ਰਹੇਗਾ।
ਧਨਤੇਰਸ ਪੂਜਨ ਵਿਧੀ
ਧਨਤੇਰਸ ‘ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਕੁਬੇਰ ਅਤੇ ਧਨਵੰਤਰੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ-ਇਕ ਮੂੰਹ ਵਾਲਾ ਘਿਓ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਕੁਬੇਰ ਨੂੰ ਚਿੱਟੀ ਮਿਠਾਈ ਅਤੇ ਧਨਵੰਤਰੀ ਨੂੰ ਪੀਲੀ ਮਿਠਾਈ ਚੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ “ਓਮ ਹ੍ਰੀਮ ਕੁਬੇਰਾਯ ਨਮਹ” ਦਾ ਜਾਪ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ “ਧਨਵੰਤਰੀ ਸਤੋਤਰ” ਦਾ ਪਾਠ ਕਰੋ। ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀਵਾਲੀ ‘ਤੇ ਧਨਵੰਤਰੀ ਅਤੇ ਧਨਵੰਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਕੁਬੇਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰੋ।
ਧਨਤੇਰਸ ‘ਤੇ ਦੀਵੇ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
ਧਨਤੇਰਸ ਦੇ ਦਿਨ ਦੀਵਿਆਂ ਦਾ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਧਨਤੇਰਸ ਦੇ ਦਿਨ ਜਿਸ ਘਰ ‘ਚ ਯਮਰਾਜ ਨੂੰ ਦੀਵਾ ਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਘਰ ‘ਚ ਅਚਨਚੇਤ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਧਨਤੇਰਸ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਦੁਆਰ ‘ਤੇ 13 ਦੀਵੇ ਜਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਿਰਫ 13 ਦੀਵੇ ਹੀ ਜਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁੱਖ ਦੀਵਾ ਜਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਵੇ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਪੁਰਾਣੇ ਦੀਵੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੀਵਾ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਜਗਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਦੱਖਣ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਯਮ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਘਰ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਣ ਨਾਲ ਸਾਰੀ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਧਨਤੇਰਸ ਦੀ ਪੌਰਾਣਿਕ ਕਹਾਣੀ
ਇੱਕ ਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਧਨਵੰਤਰੀ ਕਾਰਤਿਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਤ੍ਰਯੋਦਸ਼ੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਘੜਾ ਸੀ। ਭਗਵਾਨ ਧਨਵੰਤਰੀ ਕਲਸ਼ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਸਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਧਨਤੇਰਸ ਮਨਾਈ ਜਾਣ ਲੱਗੀ। ਧਨਤੇਰਸ ਦੇ ਦਿਨ ਬਰਤਨ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਵੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ, ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਧਨਤੇਰਸ ਦੇ ਦਿਨ ਧਨ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਕੁਬੇਰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।