Coffee: ਪਾਣੀ ਤੇ ਚਾਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਚੀਜ਼ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਕੌਫੀ ਹੈ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਵਾਂਗ ਕੌਫੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕੌਫੀ ਕਿੱਥੋਂ ਆਈ? ਲੋਕ ਇਸ ਜੰਗਲੀ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ ਹਨ? ਇਕ ਖੋਜ ਵਿਚ ਇਸ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇੱਕ ਸੂਫ਼ੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਸਨ।
ਜੇਕਰ ਉਹ ਨਾ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਭਾਰਤੀ ਕਦੇ ਕੌਫੀ ਦਾ ਸਵਾਦ ਨਾ ਲੈ ਸਕਦੇ।
ਲਾਈਵ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਕਰੀਬ 60 ਫੀਸਦੀ ਕੌਫੀ ਅਰੇਬਿਕਾ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ। ਨੇਚਰ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਰੇਬਿਕਾ ਪੌਦਾ ਬਿਲਕੁਲ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਇਹ ਉਦੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਦੋਂ 1 ਮਿਲੀਅਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਈਥੋਪੀਆ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੌਫੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਹੋਇਆ ਇਹ ਕਿ ਹਵਾ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਦੋਹਾਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ (ਯੂਜੀਨੀਓਇਡਸ ਅਤੇ ਸੀ. ਕੈਨੇਫੋਰਾ) ਦੇ ਪਰਾਗ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਅਰੇਬਿਕਾ ਪੌਦੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ।
ਸੀ-ਅਰਬੀਕਾ ਇੱਕ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਪੌਦਾ
ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਖੋਜ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਿਕਟਰ ਅਲਬਰਟ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਸੀ-ਅਰੇਬਿਕਾ ਇੱਕ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਪੌਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਰਾਗਾਂ ਦੇ ਸੰਘ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੌਫੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕੌਫੀ ਦਾ ਪੌਦਾ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਇਸ ਟੀਮ ਨੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਅਸੀਂ ਅਰੇਬਿਕਾ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ‘ਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 60000 ਸਾਲ ਤੋਂ 10 ਲੱਖ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ।
ਭਾਰਤ ‘ਚ ਕੌਫੀ ਕਿਵੇਂ ਆਈ: ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਇਥੋਪੀਆ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ। ਉੱਥੋਂ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਫਿਰ ਇਹ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ। ਇਹ 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਡਰਿੰਕ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੱਕਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੂਫ਼ੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਯਮਨ ਤੋਂ ਸੱਤ ਬੀਜ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਆਇਆ। ਇਹ ਬੀਜ 1670 ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਕਰਨਾਟਕ ਦੀਆਂ ਚੰਦਰਗਿਰੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੌਫੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ। ਅੱਜ ਅਰਬਿਕਾ ਦੇ ਪੌਦੇ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਉਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
