ਪੰਜਾਬ ਭਰ ਤੋਂ ਲੋਕ ਮੁਕਤਸਰ ਵਿੱਚ ਮਾਘੀ ਮੇਲੇ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਮਾਘੀ ਦੇ ਮੇਲੇ ਮੌਕੇ ਹਰ ਸਾਲ ਇੱਕ ਅਨੋਖੀ ਰਸਮ ਨਿਭਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੀ ਦਾਤਨਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਨੂਰਦੀਨ ਦੀ ਕਬਰ ‘ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਰਸਮ ਨੂੰ ਕਰਨ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਉਹ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਇਮਾਰਤਾਂ ਆਪਣੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸ ਕਰਕੇ ਪਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਕਬਰ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਜੁੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਚੱਪਲਾਂ ਮਾਰਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ, ਕੋਈ ਬੰਦਾ ਇੰਨਾ ਜ਼ਾਲਮ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਮਰੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਕਬਰ ‘ਤੇ ਜੁੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਚੱਪਲਾਂ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਮਾਰੇਗਾ?
ਤਾਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਿਆਂ ਕਿ ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਇਹ ਕਬਰ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਪਾਪ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਬਰ ਬਾਰੇ ਅਸੀਂ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁਕਤਸਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇੱਥੇ, ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਇੱਕ ਕਬਰ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘਣ ਵਾਲਾ ਹਰ ਪੰਜਾਬੀ ਜੁੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਚੱਪਲਾਂ ਨਾਲ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਮੁਗਲ ਨੂਰੁੱਦੀਨ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਇਸ ਕਬਰ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੁਗਲ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਨੂਰਦੀਨ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਲੋਕ ਨੂਰਦੀਨ ਨੂੰ ਇਸ ਅਪਰਾਧ ਲਈ ਸਜ਼ਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨੂਰਦੀਨ ਇੱਕ ਜਾਸੂਸ ਸੀ ਜੋ ਮੁਗਲਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਮੁਗਲਾਂ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ, ਨੂਰਦੀਨ ਭੇਸ ਬਦਲ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਉਹ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਪਰ ਉਸਦਾ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਸਵੇਰ, ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਆਪਣੇ ਦੰਦ ਬੁਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਨੂਰਦੀਨ ਨੇ ਪਿੱਛੇ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਬੜੀ ਚਲਾਕੀ ਨਾਲ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਨੂਰਦੀਨ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ।
