Haryana Cyber Crime: ਹਰਿਆਣਾ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜਾਅਲੀ ਅਤੇ ਜਾਅਲੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ 20,545 ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਰਿਆਣਾ ਦਾ ਜਾਮਤਾਰਾ ਐਲਾਨੇ ਗਏ ਮੇਵਾਤ ਖੇਤਰ ਦੇ 40 ਖਾਸ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ 34000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਕੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਟੈਲੀਕਾਮ ਵਿਭਾਗ ਰਾਹੀਂ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਰ 14,000 ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਵੀ ਜਲਦੀ ਹੀ ਬਲਾਕ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ, ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿਮ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਹਨ। ਸਟੇਟ ਕ੍ਰਾਈਮ ਬ੍ਰਾਂਚ, ਸਾਈਬਰ ਨੋਡਲ ਸੰਸਥਾ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਾਰੇ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਰੋਕਤ ਬਾਰੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਸਾਈਬਰ ਫਰਾਡ ‘ਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ‘ਚ ਹਰਿਆਣਾ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ।
ਪੁਲਿਸ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫਿਲਹਾਲ ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿੱਥੋਂ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀਆਂ ਵਾਰਦਾਤਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ 9 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤੇ ਗਏ 32 ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਹੌਟਸਪੌਟਸ ਵਿੱਚ ਮੇਵਾਤ, ਭਿਵਾਨੀ, ਨੂਹ, ਪਲਵਲ, ਮਨੋਤਾ, ਹਸਨਪੁਰ, ਹਥਨ ਪਿੰਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਲ ਦੀ ਘੜੀ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹਰਿਆਣਾ ਪੁਲਿਸ ਦੇ 5000 ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਵੱਲੋਂ 102 ਟੀਮਾਂ ਨੇ ਮੇਵਾਤ ਦੇ 14 ਪਿੰਡਾਂ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਈਬਰ ਸੈਂਟਰ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ‘ਤੇ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਦਰਅਸਲ ਮੇਵਾਤ ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੋਣ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਮਿਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉੱਥੇ ਵੀ ਸਾਈਬਰ ਠੱਗਾਂ ਨੂੰ ਵਾਰਦਾਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਰਗੇ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਭੱਜਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੂਬੇ ‘ਚ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਕਰਨ ਲਈ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਫਰਜ਼ੀ ਆਈਡੀ ‘ਤੇ ਖਰੀਦੇ ਗਏ ਕੁੱਲ ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ 12822, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਤੋਂ 4365, ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ 4338, ਅਸਾਮ ਤੋਂ 2322, ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ 2261 ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜ ਤੋਂ 2490 ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਨੰਬਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਲਈ ਟੈਲੀਕਾਮ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਾਈਬਰ ਤਾਲਮੇਲ ਕੇਂਦਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਆਈਪੀਐਸ ਰੈਂਕ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੋਣਗੇ ਨੋਡਲ ਅਧਿਕਾਰੀ: ਏਡੀਜੀਪੀ, ਰਾਜ ਅਪਰਾਧ ਸ਼ਾਖਾ ਸਟੇਟ ਕ੍ਰਾਈਮ ਬ੍ਰਾਂਚ ਦੇ ਮੁਖੀ, ਵਧੀਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਆਫ਼ ਪੁਲਿਸ ਓ.ਪੀ. ਸਿੰਘ, ਆਈ.ਪੀ.ਐਸ. ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸੂਬੇ ਦੀ ਸਾਈਬਰ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਟੀਮ ਵਿੱਚ 40 ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ੱਕੀ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਪੋਰਟਲ ‘ਤੇ ਅਪਡੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਅਲੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਖਰੀਦੀਆਂ ਗਈਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿਮਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਸਾਈਬਰ ਠੱਗਾਂ ਦੇ ਮਨਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਅਪਰਾਧ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜ ਸਾਈਬਰ ਤਾਲਮੇਲ ਕੇਂਦਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਈਪੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਾਮਿਦ ਅਖਤਰ, ਜੋ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਟੇਟ ਕ੍ਰਾਈਮ ਬ੍ਰਾਂਚ ਵਿੱਚ ਡੀਆਈਜੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਅ ਰਹੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਇਸ ਤਾਲਮੇਲ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਨੋਡਲ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜ ਸਾਈਬਰ ਤਾਲਮੇਲ ਕੇਂਦਰ (H4C) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਠੱਗਾਂ ਦਾ ਡੇਟਾਬੇਸ ਬਣਾਉਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ, ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸਾਈਬਰ ਹੈਲਪਲਾਈਨ 1930 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵੀ ਇਸ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਸਾਈਬਰ ਕਰਾਈਮ ਦੀ ਵਿਧੀ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੀ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਪੋਰਟਲ ‘ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਟੈਲੀਕਾਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਲਿਆ ਕਾਰਵਾਈ, ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੇ ਭੇਜੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਪੁਲਿਸ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਪੁਲਿਸ ਸੁਪਰਡੈਂਟਾਂ ਨੂੰ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫਾਰਮੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਈਬਰ ਨੋਡਲ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਨੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਪੋਰਟਲ ‘ਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਅਪਲੋਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, DoT ਉਸ ਨੰਬਰ ਨੂੰ ਬਲੌਕ ਜਾਂ ਅਯੋਗ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਈਬਰ ਕੋਆਰਡੀਨੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਨੇ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਕੈਲੰਡਰ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਕਰਾਈਮ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਖੋਜ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਨੋਟ: ਪੰਜਾਬੀ ਦੀਆਂ ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ Pro Punjab TV ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਫੇਸਬੁੱਕ, ਟਵਿੱਟਰ ਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ‘ਤੇ ਵੀ ਫੋਲੋ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
TV, FACEBOOK, YOUTUBE ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਰ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਡਾਉਨਲੋਡ ਕਰੋ PRO PUNJAB TV APP
APP ਡਾਉਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ Link ‘ਤੇ Click ਕਰੋ:
Android: https://bit.ly/3VMis0h