ਤੁਸੀਂ ਅਕਸਰ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਖੂਨ ਚੜਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਉਸਦਾ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਜ਼ਰੂਰ ਪੁੱਛਦੇ ਹਨ।ਅਜਿਹੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ‘ਚ ਖੂਨ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਫਿਰ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ, ਦੋਸਤ ਆਪਣਾ ਖੂਨ ਡੋਨੇਟ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਲੈਣਦੇਣ ਬਣਿਆ ਰਹੇ।ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ‘ਚ ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾ ਹੋਵੇ।ਪਰ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ, ਕਿਸੇ ਦਾ ਵੀ ਖੂਨ ਐਵੇਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ।ਉਸ ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਸਫਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਫਿਰ ਜੇਕਰ ਉਹ ਖੂਨ ਫਿਟ ਹੈ, ਤਾਂ ਪੇਸ਼ੇਂਟ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਖੂਬ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ‘ਚ ਸਟੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਪਰ ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਕ ਸਵਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਮਾਗ ‘ਚ ਆਉਂਦਾ , ਕੀ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਸੇਮ ਬਲੱਡ ਗਰੁਪ ਦਾ ਖੂਨ ਹੀ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਇੱਕੋ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਖੂਨ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਕੁਝ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਅਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰੇ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਖੂਨ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਇੱਕੋ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਖੂਨ B ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਓ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਖੂਨ ਵੀ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਏਬੀ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਯੂਨੀਵਰਸਲ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਖੂਨ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਓ ਨੂੰ ਸਰਵ ਵਿਆਪਕ ਦਾਨੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਓ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ Rh ਪਾਜ਼ਿਟਿਵ ਜਾਂ ਨੈਗੇਟਿਵ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪਾਂ ਨੂੰ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਟ੍ਰਾਂਸਫਿਊਜ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਨੈਗੇਟਿਵ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਨੈਗੇਟਿਵ ਖੂਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਖੂਨ ਨੂੰ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ?
-ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
-ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਮੈਚਿੰਗ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।
-ਦਾਨੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
-ਇਸ ਨੂੰ ਕਰਾਸ ਮੈਚਿੰਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਖੂਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-ਖੂਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੇ 15 ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
-ਮਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸਲਈ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
-ਜਦੋਂ ਹੀ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਖੂਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-ਉਸ ਖੂਨ ਨੂੰ ਆਮ ਤਾਪਮਾਨ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਾ ਛੱਡੋ।
ਜੇਕਰ ਗਲਤ ਬਲੱਡ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਖੂਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਮੌਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪੀਲੀਆ ਜਾਂ ਕਈ ਹੋਰ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਖੂਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਸਮੇਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਣਾ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਹੀ ਖੂਨ ਲਓ।
(ਇੱਥੇ ਦੱਸੇ ਗਏ ਨੁਕਤੇ, ਇਲਾਜ ਦੀ ਵਿਧੀ ਅਤੇ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਖੁਰਾਕ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਸਲਾਹ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।)
