ਸਾਡਾ ਮਨ ਬਹੁਤ ਚੰਚਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਬੁੱਧੀ ਦਾ ਵੀ ਇਸ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਕੰਟਰੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਿੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਓਨਾ ਹੀ ਇਹ ਕਾਬੂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪੂਜਾ ਵਰਗਾ ਪਵਿੱਤਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸਥਿਰ, ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮੁਕ, ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਜਾਂ ਅਜੀਬ ਵਿਚਾਰ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੋਸ਼ੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਲੱਭੋ।
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਗਲਤ ਹੋ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ… ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਮਨ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਵਿਚਾਰ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ?
ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਮਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਨਵੇਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮੁਕ ਵਿਚਾਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਵਿਚਾਰ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਦਬਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਨ, ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾ ਕੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬੈਠਦੇ ਹੋ, ਪਰ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਡੂੰਘੀਆਂ ਦੱਬੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਦਬਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸੇ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਮਨ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਵਿਚਾਰ ਆਉਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ
ਪਹਿਲਾ ਕਾਰਨ ਮਨ ਦੀ ਚੰਚਲਤਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮਨ ਅਕਸਰ ਭਟਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਟਕਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਨਵੇਂ ਹਾਂ ਜਾਂ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ, ਤਾਂ ਮਨ ਅਸਥਿਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਭਟਕਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕੁਦਰਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਨ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਮਨ ਦੀ ਮੈਲ ਨਹੀਂ ਹਟਾਈ ਜਾਂਦੀ, ਮਨ ਸ਼ੁੱਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਵੀ ਇਹੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ, ਇਸ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲਾਭ ਅਤੇ ਮੋਹ ਅਜਿਹੀਆਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਮਨ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਆਉਣ ਦਿਓ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕਰੋ, ਸਗੋਂ ਪੂਜਾ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢਣਾ ਸਿੱਖੋ।