ਵੀਰਵਾਰ, ਜੂਨ 5, 2025 06:43 ਬਾਃ ਦੁਃ
Pro Punjab Tv
  • Home
  • ਪੰਜਾਬ
  • ਹਰਿਆਣਾ
  • ਕੇਂਦਰ
  • ਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
  • ਕਾਰੋਬਾਰ
  • ਮਨੋਰੰਜਨ
    • ਹਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਨੌਕਰੀ
  • ਖੇਡ
    • ਕ੍ਰਿਕਟ
  • ਧਰਮ
  • ਸਿੱਖਿਆ
  • ਹੋਰ
    • ਵੈੱਬ ਸਟੋਰੀਜ਼
    • ਤਕਨਾਲੌਜੀ
    • ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ
    • ਵੀਡੀਓ
    • ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ
      • ਸਿਹਤ
      • ਯਾਤਰਾ
    • ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ
    • ਅਜ਼ਬ-ਗਜ਼ਬ
    • ਫੈਕ੍ਟ ਚੈੱਕ
  • Live Tv
  • Home
  • ਪੰਜਾਬ
  • ਹਰਿਆਣਾ
  • ਕੇਂਦਰ
  • ਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
  • ਕਾਰੋਬਾਰ
  • ਮਨੋਰੰਜਨ
    • ਹਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਨੌਕਰੀ
  • ਖੇਡ
    • ਕ੍ਰਿਕਟ
  • ਧਰਮ
  • ਸਿੱਖਿਆ
  • ਹੋਰ
    • ਵੈੱਬ ਸਟੋਰੀਜ਼
    • ਤਕਨਾਲੌਜੀ
    • ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ
    • ਵੀਡੀਓ
    • ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ
      • ਸਿਹਤ
      • ਯਾਤਰਾ
    • ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ
    • ਅਜ਼ਬ-ਗਜ਼ਬ
    • ਫੈਕ੍ਟ ਚੈੱਕ
  • Live Tv
Pro Punjab Tv
Home ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ

ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ 10 ਦਿਲਚਸਪ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਾਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ , ਹੀਰਾਬਾ ਮਚਾਨ ‘ਤੇ ਪਕਾਉਂਦੀ ਸੀ ਖਾਣਾ

'ਮਾਂ, ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੈ ਜਿਸ 'ਚ ਸਨੇਹ, ਸਬਰ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਕੋਨਾ ਹੋਵੇ, ਕੋਈ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਹੋਵੇ, ਹਰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਪਿਆਰ ਮਾਂ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ, ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਾਡੇ ਮਨ, ਸਾਡੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ, ਸਾਡਾ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਭ ਕੁੱਝ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

by Bharat Thapa
ਦਸੰਬਰ 30, 2022
in ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ, ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ, ਰਾਜਨੀਤੀ
0
2. ਘੱਟ ਵਸੀਲੇ ਨਾਲ ਵੀ ਖੁਸ਼ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਮੰਜੀ 'ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਂਦੇ ਸਨ।

ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦਾ ਬਚਪਨ ਵੀ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਬੀਤਿਆ। ਵਡਨਗਰ ਦਾ ਘਰ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਸੀ। ਉਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖਿੜਕੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਬਾਥਰੂਮ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਟਾਇਲਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਇਹ ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਅਤੇ ਟਾਈਲਾਂ ਦੀ ਛੱਤ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਡੇਢ ਕਮਰੇ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਸੀ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇੱਕ ਕਿੱਸਾ ਸੁਣਾਇਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, 'ਉਸ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਘਰ ਵਿਚ ਮਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸਹੂਲਤ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਪਿਤਾ ਨੇ ਬਾਂਸ ਦੀਆਂ ਪੱਟੀਆਂ ਅਤੇ ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਫੱਟਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿਚ ਇਕ ਪਾੜ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਉਹੀ ਕੋਠੜੀ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੀ ਰਸੋਈ ਸੀ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਇਸ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਉਸ 'ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਸੀ।
1. ਜਦੋਂ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖ ਕੇ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ 

ਹੀਰਾਬਾ ਦੇ 100ਵੇਂ ਜਨਮਦਿਨ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਨੇ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੀ ਮਾਂ ਹੀਰਾਬਾ ਗਾਂਧੀਨਗਰ ਸਥਿਤ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਭਜਨ ਕੀਰਤਨ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ, ‘ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਹੀ ਮੇਰੇ ਭਤੀਜੇ ਨੇ ਗਾਂਧੀਨਗਰ ਤੋਂ ਮਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਵੀਡੀਓ ਭੇਜੇ ਹਨ। ਸਮਾਜ ਦੇ ਕੁਝ ਨੌਜਵਾਨ ਮੁੰਡੇ ਘਰ ਆਏ ਹਨ, ਪਿਤਾ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਰੱਖੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਭਜਨ ਕੀਰਤਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਂ ਭਜਨ ਗਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੰਜੀਰਾ ਵਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਉਹੀ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਦੀ ਊਰਜਾ ਭਾਵੇਂ ਘੱਟ ਗਈ ਹੋਵੇ ਪਰ ਮਨ ਦੀ ਊਰਜਾ ਉਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
4. ਘਰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਦੂਜੇ ਦੇ ਘਰ ਭਾਂਡੇ ਧੋਂਦੀ ਸੀ, ਚਰਖਾ ਵੀ ਚਲਾਉਂਦੀ ਸੀ।

ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਮੁਤਾਬਕ, 'ਘਰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਦੂਜੇ ਦੇ ਘਰ ਭਾਂਡੇ ਧੋਂਦੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਦੋ ਚਾਰ ਪੈਸੇ ਵੱਧ ਮਿਲਣੇ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਚਰਖਾ ਕੱਤਣ ਲਈ ਵੀ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਲੈਂਦੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਕੁਝ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਕਪਾਹ ਦੀ ਛੱਲੀ ਤੋਂ ਕਪਾਹ ਕੱਢਣ ਦਾ ਕੰਮ, ਕਪਾਹ ਤੋਂ ਧਾਗੇ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ, ਇਹ ਸਭ ਮਾਂ ਨੇ ਖੁਦ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਡਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਕਿਤੇ ਕਪਾਹ ਦੇ ਛਿਲਕਿਆਂ ਦੇ ਕੰਡੇ ਸਾਨੂੰ ਚੁਭ ਲੈਣ।
5. ਛੱਤ ਤੋਂ ਟਪਕਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਭਾਂਡੇ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਹੈ

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਇਕ ਲੇਖ ਵਿਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, 'ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ, ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਵਡਨਗਰ ਦੇ ਕੱਚੇ ਘਰ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਨ। ਪਰ ਮਾਂ ਮੁਸੀਬਤ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਜੂਨ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਤਪਦੀ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਘਰ ਦੀਆਂ ਛੱਤਾਂ ਦੀਆਂ ਟਾਈਲਾਂ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਾਸਿਓਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਸਾਡਾ ਘਰ ਏਨਾ ਪੁਰਾਣਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਛੱਤ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਨੂੰ ਝੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਬਾਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਇਧਰੋਂ, ਕਦੇ ਉਧਰੋਂ ਸਾਡੇ ਘਰ ਪਾਣੀ ਟਪਕਦਾ ਸੀ। ਮਾਂ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਭਾਂਡੇ ਰੱਖਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਰਾ ਘਰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਨਾ ਭਰ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਛੱਤ ਤੋਂ ਟਪਕਦਾ ਪਾਣੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਮੈਂ ਕਦੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ, ਕਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗਾਲਾਂ ਕੱਢਦੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਮਾਂ ਨੇ ਅਗਲੇ 2-3 ਦਿਨ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਉਸੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦੀ ਇਸ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮਿਸਾਲ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ?
6. ਘਰ ਸਜਾਉਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੀ, ਸੋਹਣੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, 'ਮਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਨੂੰ ਸਜਾਉਣ ਅਤੇ ਘਰ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਕ ਸੀ। ਘਰ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਗੋਬਰ ਨਾਲ ਢੱਕਦੀ ਸੀ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਗੋਬਰ ਦੇ ਕੇਕ ਨੂੰ ਅੱਗ 'ਤੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਸ਼ੁਰੂ 'ਚ ਬਹੁਤ ਧੂੰਆਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਉਸ ਖਿੜਕੀ ਰਹਿਤ ਘਰ ਵਿੱਚ ਗੋਹੇ ਦੇ ਗੋਹੇ 'ਤੇ ਹੀ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਧੂੰਆਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਕਾਲੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਹਰ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੇਂਟ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂਪਨ ਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕਟੋਰੇ ਬਣਾ ਕੇ ਸਜਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਮਾਂ ਸਾਡੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰੀਸਾਈਕਲ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਦੀ ਵੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਨੋਖਾ ਤੇ ਅਨੋਖਾ ਤਰੀਕਾ ਯਾਦ ਹੈ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਪੁਰਾਣੇ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭਿੱਜ ਕੇ, ਇਮਲੀ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਪੀਸ ਕੇ ਪੇਸਟ ਬਣਾ ਲੈਂਦੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਸੂੜੇ ਵਾਂਗ। ਫਿਰ ਇਸ ਪੇਸਟ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਉਹ ਕੱਚ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਚਿਪਕ ਕੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਤਸਵੀਰਾਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਬਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਾਮਾਨ ਲਿਆ ਕੇ ਘਰ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਸਜਾਉਂਦੀ ਸੀ।
7. ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਮਿਠਾਈ ਖੁਆਉਂਦੀ ਸੀ, ਸਾੜ੍ਹੀ ਵਿਚ ਰੁਮਾਲ ਅਤੇ ਛੋਟਾ ਤੌਲੀਆ ਰੱਖਦੀ ਸੀ

ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, 'ਜਦੋਂ ਵੀ ਮੈਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਗਾਂਧੀਨਗਰ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਉਂਦਾ ਹਾਂ, ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਮਿਠਾਈ ਜ਼ਰੂਰ ਖੁਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਪਿਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦਾ ਮੂੰਹ ਪੂੰਝਦੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਅੱਜ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਦੁੱਧ ਪਿਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੁਮਾਲ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਪੂੰਝਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਰੁਮਾਲ ਜਾਂ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਤੌਲੀਆ ਆਪਣੀ ਸਾੜੀ ਵਿੱਚ ਟਿੱਕ ਕੇ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।
8. ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਚਾਹ ਪਲਾਉਂਦੀ ਸੀ ਮਾਂ, ਪੰਛੀਆਂ ਲਈ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪਾਂਡੇ 'ਚ ਪਾਣੀ ਰੱਖਦੀ ਸੀ

ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੀ ਮੈਂ ਹੀਰਾਬਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਜੋ ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਹੁਣ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇੱਕ ਕਿੱਸਾ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਲਿਖਿਆ, 'ਵਡਨਗਰ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੀ ਪਾਸ ਜੋ ਨਾਲੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਸਫਾਈ ਦੇ ਲਈ ਹੁਣ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪੀਲਾਏ, ਉਹ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਫਾਈ ਵਾਲੇ ਵੀ ਸਮਝ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਡੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਖੂਹ ਹੈ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੀਵ ਪਰ ਦਇਆ ਕਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਝਲਕਦਾ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੱਖੀਆਂ ਲਈ ਵੋ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਨਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜ਼ੂਰਰ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸਟ੍ਰੀਟ ਡਾਗਸ ਉੱਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਵੋ ਭੂਖੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਮੈਂ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਖਿਆਲ ਰੱਖਤੀ ਥੀਵਾਂ।'
9. ਜਦੋਂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ 'ਚ ਲੋਕ ਨੇ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਲੈ ਮਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ 

ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਮਾਨ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਅਤੇ ਬਦਰੀਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, 'ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦਾ ਮੇਰੇ ਤੇ ਬਹੁਤ ਅਟੁੱਟ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਿੱਤੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਤੇ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਰਿਹਾ। ਮੈਨੂੰ ਦਸਾਂ ਦਹਾਕਿਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਯਾਦ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਮੈਂ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਜਨਸੇਵਾ ਦੇ ਕੰਮ ਚ ਜੁੜ ਗਿਆ ਸੀ।  ਘਰ ਦਿਆ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੀ ਰਹਿ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਮੇਰੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਮੇਰਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ, ਮਾਂ ਨੂੰ ਬਦਰੀਨਾਥ ਦੇ, ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਲੈ ਕੇ ਗਏ। ਜਦੋਂ ਮਾਂ ਬਦਰੀਨਾਥ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲੀ ਕੀ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਚਾਨਕ ਮੌਸਮ ਵੀ ਬਹੁਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਕੇਦਾਰਘਾਟੀ ਵੱਲ ਤੁਰਨ ਲੱਗੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕੰਬਲ ਵੀ ਲੈ ਗਏ। ਉਹ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਦੇ ਰਹੇ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਮਾਂ ਹੋ ? ਇੰਝ ਪੁੱਛ ਕੇ ਉਹ ਲੋਕ ਮਾਂ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਉਸ ਨੇ ਮਾਂ ਨੂੰ ਕੰਬਲ ਦਿੱਤਾ, ਚਾਹ ਪਿਲਾਈ। ਫਿਰ ਉਹ ਸਾਰੀ ਯਾਤਰਾ ਮਾਂ ਕੋਲ ਹੀ ਰਹੇ। ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਮਾਂ ਦੇ ਮਨ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਲੋਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹਨ।”
10. ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰ ਲਈ ਮਾਂ ਕੋਲ ਕਾਫੀ ਭੀੜ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ

ਪੀਐਮ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਹੀਰਾਬਾ ਦੇਸੀ ਉਪਚਾਰ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਘਰੇਲੂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਜਾਣਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਵਡਨਗਰ ਸਥਿਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਲੋਕ ਆਪਣੇ 6-8 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਹੀਰਾਬਾ ਕੋਲ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, 'ਕਈ ਵਾਰ ਮਾਂ ਨੂੰ ਇਲਾਜ ਲਈ ਬਹੁਤ ਬਾਰੀਕ ਪਾਊਡਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਘਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਇਹ ਪਾਊਡਰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਸਾਨੂੰ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਆਹ, ਇੱਕ ਕਟੋਰਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਕੱਪੜਾ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਉਸ ਕਟੋਰੇ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਕੱਪੜਾ ਕੱਸ ਕੇ ਬੰਨ੍ਹ ਲੈਂਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ 'ਤੇ 5-6 ਚੁਟਕੀ ਸੁਆਹ ਪਾ ਦਿੰਦੇ ਸੀ। ਫਿਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਅਸੀਂ ਕੱਪੜੇ 'ਤੇ ਰੱਖੀ ਸੁਆਹ ਨੂੰ ਰਗੜਦੇ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸੁਆਹ ਦੇ ਉੱਤਮ ਕਣ ਕਟੋਰੇ ਦੇ ਥੱਲੇ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕੀ "ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੋ। ਸੁਆਹ ਦੇ ਮੋਟੇ ਦਾਣਿਆਂ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ”।

‘ਮਾਂ, ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੈ ਜਿਸ ‘ਚ ਸਨੇਹ, ਸਬਰ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਕੋਨਾ ਹੋਵੇ, ਕੋਈ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਹੋਵੇ, ਹਰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਪਿਆਰ ਮਾਂ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ, ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਾਡੇ ਮਨ, ਸਾਡੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ, ਸਾਡਾ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਭ ਕੁੱਝ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਲਾਈਨਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੇ 100ਵੇਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ‘ਤੇ ਲਿਖੀਆਂ ਸਨ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਲਈ ਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕਈ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਸਾਲ 18 ਜੂਨ ਨੂੰ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੀ ਮਾਂ ਹੀਰਾਬਾ ਨੇ ਆਪਣਾ 100ਵਾਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੱਜ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਾਂਗੇ।

2. ਘੱਟ ਵਸੀਲੇ ਨਾਲ ਵੀ ਖੁਸ਼ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਮੰਜੀ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਂਦੇ ਸਨ।
ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦਾ ਬਚਪਨ ਵੀ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਬੀਤਿਆ। ਵਡਨਗਰ ਦਾ ਘਰ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਸੀ। ਉਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖਿੜਕੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਬਾਥਰੂਮ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਟਾਇਲਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਇਹ ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਅਤੇ ਟਾਈਲਾਂ ਦੀ ਛੱਤ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਡੇਢ ਕਮਰੇ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਸੀ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇੱਕ ਕਿੱਸਾ ਸੁਣਾਇਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ‘ਉਸ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਘਰ ਵਿਚ ਮਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸਹੂਲਤ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਪਿਤਾ ਨੇ ਬਾਂਸ ਦੀਆਂ ਪੱਟੀਆਂ ਅਤੇ ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਫੱਟਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿਚ ਇਕ ਪਾੜ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਉਹੀ ਕੋਠੜੀ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੀ ਰਸੋਈ ਸੀ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਇਸ ‘ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਉਸ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਸੀ।

 

3. ਹੀਰਾਬਾ ਸਵੇਰੇ ਚਾਰ ਵਜੇ ਉੱਠ ਕੇ ਭਜਨ ਗਾਉਂਦੀ ਸੀ, ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਆਪ ਕਰਦੀ ਸੀ |
ਉਹ ਲਿਖਦਾ ਹੈ, ‘ਮਾਂ ਵੀ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪਾਬੰਦ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 4 ਵਜੇ ਉੱਠਣ ਦੀ ਆਦਤ ਵੀ ਸੀ। ਉਹ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਮੁਕਾ ਲੈਂਦੀ ਸੀ। ਕਣਕ ਪੀਸਣੀ ਹੋਵੇ, ਬਾਜਰਾ ਪੀਸਣਾ ਹੋਵੇ, ਚਾਵਲ ਚੁਗਣਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਦਾਲਾਂ, ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਮਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਮਨਪਸੰਦ ਭਜਨਾਂ ਜਾਂ ਪ੍ਰਭਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਸੀ।
4 ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਡੇ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਛੱਡ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਾਂਗੇ। ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਮੰਗੀ, ਉਸਦਾ ਹੱਥ ਉਧਾਰ ਦੇਣ ਲਈ। ਮਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਦੇਖ ਕੇ ਅਸੀਂ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਆਪ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਕੰਮ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

 

5. ਘਰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਦੂਜੇ ਦੇ ਘਰ ਭਾਂਡੇ ਧੋਂਦੀ ਸੀ, ਚਰਖਾ ਵੀ ਚਲਾਉਂਦੀ ਸੀ।
ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਮੁਤਾਬਕ, ‘ਘਰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਦੂਜੇ ਦੇ ਘਰ ਭਾਂਡੇ ਧੋਂਦੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਦੋ ਚਾਰ ਪੈਸੇ ਵੱਧ ਮਿਲਣੇ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਚਰਖਾ ਕੱਤਣ ਲਈ ਵੀ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਲੈਂਦੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਕੁਝ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਕਪਾਹ ਦੀ ਛੱਲੀ ਤੋਂ ਕਪਾਹ ਕੱਢਣ ਦਾ ਕੰਮ, ਕਪਾਹ ਤੋਂ ਧਾਗੇ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ, ਇਹ ਸਭ ਮਾਂ ਨੇ ਖੁਦ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਡਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਕਿਤੇ ਕਪਾਹ ਦੇ ਛਿਲਕਿਆਂ ਦੇ ਕੰਡੇ ਸਾਨੂੰ ਚੁਭ ਲੈਣ।

 

6. ਛੱਤ ਤੋਂ ਟਪਕਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਭਾਂਡੇ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਹੈ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਇਕ ਲੇਖ ਵਿਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, ‘ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ, ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਵਡਨਗਰ ਦੇ ਕੱਚੇ ਘਰ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਨ। ਪਰ ਮਾਂ ਮੁਸੀਬਤ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਜੂਨ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਤਪਦੀ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਘਰ ਦੀਆਂ ਛੱਤਾਂ ਦੀਆਂ ਟਾਈਲਾਂ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਾਸਿਓਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਸਾਡਾ ਘਰ ਏਨਾ ਪੁਰਾਣਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਛੱਤ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਨੂੰ ਝੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਬਾਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਇਧਰੋਂ, ਕਦੇ ਉਧਰੋਂ ਸਾਡੇ ਘਰ ਪਾਣੀ ਟਪਕਦਾ ਸੀ। ਮਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਭਾਂਡੇ ਰੱਖਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਰਾ ਘਰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਨਾ ਭਰ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਛੱਤ ਤੋਂ ਟਪਕਦਾ ਪਾਣੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਮੈਂ ਕਦੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ, ਕਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗਾਲਾਂ ਕੱਢਦੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਮਾਂ ਨੇ ਅਗਲੇ 2-3 ਦਿਨ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਉਸੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦੀ ਇਸ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮਿਸਾਲ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ?
7. ਘਰ ਸਜਾਉਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੀ, ਸੋਹਣੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ‘ਮਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਨੂੰ ਸਜਾਉਣ ਅਤੇ ਘਰ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਕ ਸੀ। ਘਰ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਗੋਬਰ ਨਾਲ ਢੱਕਦੀ ਸੀ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਗੋਬਰ ਦੇ ਕੇਕ ਨੂੰ ਅੱਗ ‘ਤੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ‘ਚ ਬਹੁਤ ਧੂੰਆਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਉਸ ਖਿੜਕੀ ਰਹਿਤ ਘਰ ਵਿੱਚ ਗੋਹੇ ਦੇ ਗੋਹੇ ‘ਤੇ ਹੀ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਧੂੰਆਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਕਾਲੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਹਰ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੇਂਟ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂਪਨ ਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕਟੋਰੇ ਬਣਾ ਕੇ ਸਜਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਮਾਂ ਸਾਡੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰੀਸਾਈਕਲ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਦੀ ਵੀ ਚੈਂਪੀਅਨ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਨੋਖਾ ਤੇ ਅਨੋਖਾ ਤਰੀਕਾ ਯਾਦ ਹੈ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਪੁਰਾਣੇ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭਿੱਜ ਕੇ, ਇਮਲੀ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਪੀਸ ਕੇ ਪੇਸਟ ਬਣਾ ਲੈਂਦੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਸੂੜੇ ਵਾਂਗ। ਫਿਰ ਇਸ ਪੇਸਟ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਉਹ ਕੱਚ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਚਿਪਕ ਕੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਤਸਵੀਰਾਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਬਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਾਮਾਨ ਲਿਆ ਕੇ ਘਰ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਸਜਾਉਂਦੀ ਸੀ।
8. ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਮਿਠਾਈ ਖੁਆਉਂਦੀ ਸੀ, ਸਾੜ੍ਹੀ ਵਿਚ ਰੁਮਾਲ ਅਤੇ ਛੋਟਾ ਤੌਲੀਆ ਰੱਖਦੀ ਸੀ
ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, ‘ਜਦੋਂ ਵੀ ਮੈਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਗਾਂਧੀਨਗਰ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਉਂਦਾ ਹਾਂ, ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਮਿਠਾਈ ਜ਼ਰੂਰ ਖੁਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਪਿਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦਾ ਮੂੰਹ ਪੂੰਝਦੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਅੱਜ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਦੁੱਧ ਪਿਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੁਮਾਲ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਪੂੰਝਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਰੁਮਾਲ ਜਾਂ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਤੌਲੀਆ ਆਪਣੀ ਸਾੜੀ ਵਿੱਚ ਟਿੱਕ ਕੇ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।
9. ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਚਾਹ ਪਲਾਉਂਦੀ ਸੀ ਮਾਂ, ਪੰਛੀਆਂ ਲਈ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪਾਂਡੇ ‘ਚ ਪਾਣੀ ਰੱਖਦੀ ਸੀ
10. ਜਦੋਂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ‘ਚ ਲੋਕ ਨੇ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਲੈ ਮਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ
ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਮਾਨ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਅਤੇ ਬਦਰੀਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ‘ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦਾ ਮੇਰੇ ਤੇ ਬਹੁਤ ਅਟੁੱਟ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਿੱਤੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਤੇ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਰਿਹਾ। ਮੈਨੂੰ ਦਸਾਂ ਦਹਾਕਿਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਯਾਦ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਮੈਂ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਜਨਸੇਵਾ ਦੇ ਕੰਮ ਚ ਜੁੜ ਗਿਆ ਸੀ। ਘਰ ਦਿਆ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੀ ਰਹਿ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਮੇਰੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਮੇਰਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ, ਮਾਂ ਨੂੰ ਬਦਰੀਨਾਥ ਦੇ, ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਲੈ ਕੇ ਗਏ। ਜਦੋਂ ਮਾਂ ਬਦਰੀਨਾਥ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲੀ ਕੀ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਚਾਨਕ ਮੌਸਮ ਵੀ ਬਹੁਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਕੇਦਾਰਘਾਟੀ ਵੱਲ ਤੁਰਨ ਲੱਗੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕੰਬਲ ਵੀ ਲੈ ਗਏ। ਉਹ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਦੇ ਰਹੇ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਮਾਂ ਹੋ ? ਇੰਝ ਪੁੱਛ ਕੇ ਉਹ ਲੋਕ ਮਾਂ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਉਸ ਨੇ ਮਾਂ ਨੂੰ ਕੰਬਲ ਦਿੱਤਾ, ਚਾਹ ਪਿਲਾਈ। ਫਿਰ ਉਹ ਸਾਰੀ ਯਾਤਰਾ ਮਾਂ ਕੋਲ ਹੀ ਰਹੇ। ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਮਾਂ ਦੇ ਮਨ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਲੋਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹਨ।”
11. ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰ ਲਈ ਮਾਂ ਕੋਲ ਕਾਫੀ ਭੀੜ ਲੱਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ
ਪੀਐਮ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਹੀਰਾਬਾ ਦੇਸੀ ਉਪਚਾਰ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਘਰੇਲੂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਜਾਣਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਵਡਨਗਰ ਸਥਿਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਲੋਕ ਆਪਣੇ 6-8 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਹੀਰਾਬਾ ਕੋਲ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ‘ਕਈ ਵਾਰ ਮਾਂ ਨੂੰ ਇਲਾਜ ਲਈ ਬਹੁਤ ਬਾਰੀਕ ਪਾਊਡਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਘਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਇਹ ਪਾਊਡਰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਸਾਨੂੰ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਆਹ, ਇੱਕ ਕਟੋਰਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਕੱਪੜਾ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਉਸ ਕਟੋਰੇ ਦੇ ਮੂੰਹ ‘ਤੇ ਕੱਪੜਾ ਕੱਸ ਕੇ ਬੰਨ੍ਹ ਲੈਂਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ‘ਤੇ 5-6 ਚੁਟਕੀ ਸੁਆਹ ਪਾ ਦਿੰਦੇ ਸੀ। ਫਿਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਅਸੀਂ ਕੱਪੜੇ ‘ਤੇ ਰੱਖੀ ਸੁਆਹ ਨੂੰ ਰਗੜਦੇ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸੁਆਹ ਦੇ ਉੱਤਮ ਕਣ ਕਟੋਰੇ ਦੇ ਥੱਲੇ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕੀ “ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੋ। ਸੁਆਹ ਦੇ ਮੋਟੇ ਦਾਣਿਆਂ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ”।

 

 

 

Tags: Hirabapm modipro punjabpunjabi news
Share284Tweet177Share71

Related Posts

ਸਿੱਧੂ ਮੂਸੇਵਾਲਾ ਦੀ ਤੀਜੀ ਬਰਸੀ ਤੇ ਨਿੱਕੇ ਸਿੱਧੂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ

ਮਈ 29, 2025

ਇਸ ਅਦਾਕਾਰਾ ਨੇ ਡਰੈੱਸ ‘ਚ ਦਿਖਾਇਆ ਵੱਖਰਾ ਗਲੈਮਰ, ਦੇਖੋ ਤਸਵੀਰਾਂ

ਮਈ 27, 2025

ਦਿਲਜੀਤ ਦੋਸਾਂਝ ਦੀ ‘MET GALA 2025’ ਲਈ Look ਦੇਖੋ ਤਸਵੀਰਾਂ

ਮਈ 6, 2025

ਕੌਣ ਹੋਵੇਗਾ ਦਿੱਲੀ ਦਾ CM, ਅੱਜ ਸ਼ਾਮ ਹੋਵੇਗਾ ਐਲਾਨ, 7 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗੀ ਵਿਧਾਇਕ ਦਲ ਦੀ ਬੈਠਕ

ਫਰਵਰੀ 19, 2025

ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਨਵਾਂ ਚੀਫ, ਦੇਖੋ ਕਿਸਨੂੰ ਮਿਲੀ ਵੱਡੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ, ਪੜ੍ਹੋ ਪੂਰੀ ਖਬਰ

ਫਰਵਰੀ 18, 2025

ਪੰਜਾਬ ਦੀ Republic Day Parade ‘ਚ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਖਾਸ ਝਾਂਕੀਆ

ਜਨਵਰੀ 26, 2025
Load More

Recent News

weight-loss-men_lead (1)

Weight Loss tips: GYM ਛੱਡ ਅਪਣਾਓ ਇਹ ਤਰੀਕਾ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟੇਗਾ ਵਜਨ

ਜੂਨ 5, 2025

ਇਸ ਮਹਿਲਾ MP ਨੇ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ‘ਚ ਕਰਵਾਇਆ ਦੂਜਾ ਵਿਆਹ

ਜੂਨ 5, 2025

ਛੁੱਟੀਆਂ ‘ਚ ਬੁੱਕ ਕਰਨੀ ਹੈ ਟਰੇਨ ਦੀ ਤਤਕਾਲ ਟਿਕਟ ਤਾਂ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਇਹ ਕੰਮ, ਬਦਲੇ ਨਿਯਮ

ਜੂਨ 5, 2025

ਪੰਜਾਬ ਪਹੁੰਚੇ ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਚੌਹਾਨ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਕੀਤੀ ਗੱਲਬਾਤ

ਜੂਨ 5, 2025

ਹੁਣ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ ਅਮਰੀਕਾ ‘ਚ ENTRY, ਟਰੰਪ ਨੇ ਕੀਤਾ ਨਵਾਂ ਐਲਾਨ

ਜੂਨ 5, 2025










ADVERTISEMENT

Pro Punjab Tv

  • ਪੰਜਾਬੀਪੰਜਾਬੀ
  • EnglishEnglish

Quick Links

  • About Us
  • Privacy Policy
  • Advertise with us
  • Contact Us

Copyright © 2022 Pro Punjab Tv. All Right Reserved.

No Result
View All Result
  • Home
  • ਪੰਜਾਬ
  • ਹਰਿਆਣਾ
  • ਕੇਂਦਰ
  • ਦੇਸ਼
  • ਵਿਦੇਸ਼
  • ਕਾਰੋਬਾਰ
  • ਮਨੋਰੰਜਨ
    • ਹਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਪਾਲੀਵੁੱਡ
    • ਬਾਲੀਵੁੱਡ
  • ਨੌਕਰੀ
  • ਖੇਡ
    • ਕ੍ਰਿਕਟ
  • ਧਰਮ
  • ਸਿੱਖਿਆ
  • ਹੋਰ
    • ਵੈੱਬ ਸਟੋਰੀਜ਼
    • ਤਕਨਾਲੌਜੀ
    • ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ
    • ਵੀਡੀਓ
    • ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ
      • ਸਿਹਤ
      • ਯਾਤਰਾ
    • ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ
    • ਅਜ਼ਬ-ਗਜ਼ਬ
    • ਫੈਕ੍ਟ ਚੈੱਕ

Copyright © 2022 Pro Punjab Tv. All Right Reserved.