‘ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਲੰਗੂਰ ਬਾਬੂ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਮੰਗਲ ਸਿੰਘ ਸੀ। ਉਹ ਸਰਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਭਜਾ ਦਿੰਦਾ ਸੀ, ਮੈਨੂੰ ਪੈਸੇ ਮਿਲਦੇ ਸਨ। 11 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਾਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਭਜਾਉਣ ਲਈ ਲੰਗੂਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਾ ਜਿਵੇਂ ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਖੋਹ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਮੈਂ ਦੇਖਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰਾ ਬਾਂਦਰ ਕੀ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਕੱਢਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਉਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਬਾਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਅਫਸਰਾਂ ਨੇ ਮੇਰਾ ਹੁਨਰ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਉਹੀ ਕੰਮ ਦਿੱਤਾ।
ਇਹ ਗੁਲ ਖਾਨ ਹੈ। ਉਮਰ, 42 ਸਾਲ। ਉਹ 23 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਬਾਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਗਤੀ ਮੈਦਾਨ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ, ਲਾਲ ਕਿਲਾ, ਦੁਤਵਾ ਮਾਰਗ ਅਤੇ ਕਨਾਟ ਪਲੇਸ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਾਂਦਰ ਹਨ। ਇਹ ਬਾਂਦਰ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਬਾਂਦਰ ਬਰਬਾਦੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕਲੰਦਰ, ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੇਵਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ
ਇਹ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਲੰਦਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਲੰਦਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਬਾਂਦਰਾਂ ਅਤੇ ਰਿੱਛਾਂ ਦੀ ਖੇਡ ਦਿਖਾਉਣ ਵਾਲਾ।
ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਜੰਤਰ-ਮੰਤਰ, ਸੰਸਦ ਭਵਨ, ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ, ਲਾਲ ਕਿਲਾ, ਚਾਣਕਿਆ ਪੁਰੀ, ਕਨਾਟ ਪਲੇਸ ਅਤੇ ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ ਮਾਰਗ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਸਰਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਵੀਵੀਆਈਪੀਜ਼ ਦੇ ਘਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਇੱਕ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਕਲੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਡਿਊਟੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 8 ਵਜੇ ਤੋਂ ਰਾਤ 8 ਵਜੇ ਤੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਾਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਇਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ‘ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੇਵਾ’ ਮੰਨਿਆ ਹੈ।
ਚਾਣਕਿਆਪੁਰੀ ਅਤੇ ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ ਮਾਰਗ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲੰਗੂਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕੱਟ ਆਊਟ ਵੀ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ। NDMC ਦੇ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਤੀਸ਼ ਉਪਾਧਿਆਏ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਾਂਦਰ ਲੰਗੂਰਾਂ ਦੇ ਕੱਟ-ਆਉਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਆਉਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਡਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਂ ਮਾਰਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, 45 ਸਾਲਾ ਬਾਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਲਤਾਫ ਖਾਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗਲਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਂਦਰ ਕਾਗਜ਼ੀ ਮੂਰਤੀਆਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਡਰਦੇ। ਅਲਤਾਫ ਖਾਨ ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਦੌਰਾਨ ਪੀਐੱਮਓ ‘ਚ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਸਨ।
ਗੁਲ ਖਾਨ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਂਦਰਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਬਾਂਦਰਾਂ ਦਾ ਡਾਂਸ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਸਨ।
ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਗੁਲ ਖਾਨ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ‘ਮੇਰੇ ਚਾਚਾ ਅਕਬਰ ਖਾਨ 40 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 1983 ‘ਚ ਲਖਨਊ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਆਏ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਬੰਜਾਰਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੋਂ ਆਏ ਹਾਂ। ਅੱਬੂ ਬਾਂਦਰ ਅਤੇ ਰਿੱਛ ਦਾ ਨਾਚ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਵੀ ਇਹੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਪਰਿਵਾਰ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਵਧਦਾ ਗਿਆ, ਅੱਬੂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਚਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ ਆਇਆ ਸੀ।
TV, FACEBOOK, YOUTUBE ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਰ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਡਾਉਨਲੋਡ ਕਰੋ PRO PUNJAB TV APP
APP ਡਾਉਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ Link ‘ਤੇ Click ਕਰੋ:
Android: https://bit.ly/3VMis0h
