ਸਿੱਕਮ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਆਰਗੈਨਿਕ ਐਕੁਆਕਲਚਰ ਕਲੱਸਟਰ ਬਣਨ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜੀਵ ਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਿੱਕਮ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਜੈਵਿਕ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਕਲਸਟਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਐਕੁਆਕਲਚਰ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ, ਮੱਛੀਆਂ, ਝੀਂਗਾ, ਸ਼ੈਲਫਿਸ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਲਜੀ ਜੀਵ ਇੱਕ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਪਾਲਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਲੱਸਟਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਿੱਕਮ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਵੇਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਰਸਾਇਣ ਮੁਕਤ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ
ਇਸ ਕਲੱਸਟਰ ਤਹਿਤ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਅਤੇ ਕੈਮੀਕਲ ਮੁਕਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਕਲੱਸਟਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਰਸਾਇਣਾਂ ਅਤੇ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜੈਵਿਕ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਕਲੱਸਟਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰੇਗਾ।
ਸਿੱਕਮ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਰਾਜ ਦਾ ਦਰਜਾ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਿੱਕਮ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਵਾਲੇ ਰਾਜ ਦਾ ਦਰਜਾ ਹਾਸਲ ਹੈ। ਇਹ ਜੈਵਿਕ ਕਲੱਸਟਰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਅਤੇ ਜਲ-ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚੇਗਾ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਟਿਕਾਊ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗਾ।
ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ
ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਜਲ-ਖੇਤੀ ਖੇਤਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਲਗਭਗ 3 ਕਰੋੜ ਮਛੇਰਿਆਂ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦਕ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ 8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਝੀਂਗਾ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸਮੁੰਦਰ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਫੜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ।
ਆਰਗੈਨਿਕ ਉਤਪਾਦ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਵੇਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
ਜੈਵਿਕ ਉਤਪਾਦ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਕਦੇ ਹਨ। ਈਕੋ-ਅਨੁਕੂਲ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਮਾਰਕੀਟ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵੀ ਹਰ ਸਾਲ 22.4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਕਮ ਨੂੰ ਇਸ ਵਧਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਦਾ ਚੰਗਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇਗਾ।
